معماری گوتیک در فرانسه و ایتالیا و ویژگی های آن

گوتیک یک سبک اروپایی در معماری است که به ارتفاع بلند در ساخت ساختمان توجه خاصی دارد و زیبایی‌شناسی پیچیده و ظریفی از معماری سازه به نمایش می‌گذارد. ریشه‌های معماری گوتیک، از کشور فرانسه است. اما آن را می‌توان در کلیساها، کلیساهای جامع و سایر ساختمان‌های مشابه در اروپا و حتی فراتر از آن نیز یافت.

معماری گوتیک یک سبک معماری اروپایی است که طی قرون ‌وسطی در اروپا پدیدار گردید و از اواسط قرن دوازدهم تا شانزدهم ادامه داشت. این ژانر معماری در ابتدا با نامOpus Francigenum یا «اثر فرانسوی» شناخته می‌شد. سپس در قرن 16 میلادی نام آن تغییر کرد و به «گوتیک» معروف شد.

سبک گوتیک در واقع حالت تکامل ‌یافته معماری رومی است. معماری رومی دربرگیرنده زیبایی‌شناسی قرون ‌وسطایی بوده و با سقف‌های طاق‌دار بزرگ و پنجره‌های شیشه‌ای رنگی شناخته می‌شود. گوتیک این عناصر رومی را برای ایجاد سبک جدیدی از ساختمان‌سازی، اتخاذ و اقتباس کرد. این سبک علاوه بر تفسیر مجدد ویژگی‌های معماری رومی، یک ویژگی کلیدی معماری رومی را نیز کنار گذاشت: دیوارهای ضخیم! معماران گوتیک در ساختمان‌های خود، دیوارهای ضخیم را کنار گذاشتند و از ستون‌های قوسی برای پشتیبانی ساختمان‌های بلندتر و ظریف‌تر با دیوارهای نازک‌تر استفاده می‌کردند. این سازه‌های سنگی امکان ساخت کلیساهای مرتفعی را به معماران می‌داند که سر به آسمان می بردند.

سبک گوتیک تحول شگرفی در معماری دنیا به شمار می‌آید. زیرا توانست سبک رومی را که مدت زیادی یکه ‌تاز میدان بود، در حاشیه قرار دهد. دوره‌های بعدی نیز شاهد احیا و استفاده صحیح از این سبک بوده است. بسیاری از معماران دوران جدید همچنان و البته در نهایت آزادی، از دستورات و اصول مختلف این سبک استفاده می‌کنند. در معماری مدرنیستی قرن بیستم، اصول زیبایی‌شناختی Gothic architecture در قالب افزودن تزئینات اضافی به نمای خارجی رواج یافت. همچنین عملکردهای ساختاری این سبک که شامل استفاده از ستون‌ها و پایه‌ها بود، از طریق ستون‌های ساخته شده از فولاد یا بتن مسلح ادامه یافت.

افول و احیای دوبارۀ معماری گوتیک!

معماری گوتیک به مدت 400 سال سلطنت کرد! از شمال فرانسه گسترش یافت، سراسر انگلستان و اروپای غربی را فرا گرفت و به اسکاندیناوی و اروپای مرکزی خزید. سپس به جنوب شبه جزیره ایبری رسید و حتی به خاور نزدیک راه یافت. تا اینکه در قرن چهاردهم، طاعون ویرانگر و فقر شدید بسیاری از کشورهای جهان را احاطه کرد. ساخت و ساز کند شد و در پایان دهه 1400، معماری به سبک گوتیک با دیگر سبک های معماری جهان جایگزین شد.

با همۀ این‌ها، سنت‌های ساختمانی قرون وسطی هرگز به طور کامل ناپدید نشدند. در طول قرن نوزدهم، سازندگان در اروپا، انگلستان و ایالات متحده ایده‌های گوتیک را برای ایجاد معماری ویکتوریایی التقاطی به عاریه گرفتند. به این ترتیب، گوتیک به نوعی به احیا شد. حتی در مورد خانه‌های شخصی کوچک، پنجره‌های قوسی شکل و طاق های بلند اجرا می‌شد.

سبک گوتیک می‌تواند با توجه به مکان، سن و نوع ساختمان، متفاوت باشد. اما اغلب با پنج عنصر کلیدی، از سایر معماری‌ها متمایز می‌شود. در ادامه به بررسی این پنج ویژگی کلیدی خواهیم پرداخت.

1. پنجره‌های بزرگ با شیشه‌های رنگی 
2. طاق‌های نوک تیز (Pointed Arches)
3. طاق‌های دنده‌ای
4. ستون‌های قوسی
5. تزئینات پُر آذین

1- پنجره های بزرگ ویژگی معماری گوتیک

استین گلس در بسیاری از عبادتگاه‌ها با سبک‌های معماری مختلف یافت می‌شوند؛ اما در کلیساهای گوتیک جایگاه ویژه‌ای داشته، رایج‌تر بوده و خاص‌تر استفاده شده است. این پنجره‌های کالیدوسکوپیک با شیشه‌های رنگی و به شکلی دقیق تراشیده شده‌اند. آنها معمولاً به شکل پنجره‌های بلند و قوسی شکل یا پنجره‌های گرد هستند. پنجره‌های شیشه‌ای رنگ‌آمیزی شده غالباً دارای اشکال هندسی، تزئینات سنگی و صحنه‌هایی دقیق از داستان‌های کتاب مقدس هستند. پنجره‌هایی که در کلیساهای سبک گوتیک دیده می‌شوند، بزرگ‌تر از آن‌هایی هستند که در انواع دیگر کلیساها یافت می‌شوند. پنجره های بزرگ نور بیشتری را وارد محوطه کلیسا می‌کنند و زیبایی فضا را خیره کننده و دو چندان می‌کنند.

2- طاق‌‌ های نوک‌ تیز

به طور کلی، طاق از ویژگی‌های شاخص معماری ایرانی است و ایرانی‌ها از دوران باستان، از طاق‌زن‌های معروف و حرفه‌ای محسوب می‌شوند. طاق‌نماها از ویژگی‌ اصلی بسیاری از سازه‌های مذهبی گوتیک، یعنی کلیساها هستند. طاق‌های پهن و گرد مشخصه ساختمان‌های رومی بودند. اما، معمارانی که به سبک گوتیک کار می‌کردند، به‌جای آن‌ها از طاق‌های نوک‌تیز بلند و نازک معماری اسلامی استفاده نمودند. این طاق‌ها ارتفاع کلیساهای جامع را برجسته می‌کردند و به طور نمادین به سمت آسمان اشاره می‌نمودند.

3- طاق‌ های دنده‌ ای از ویژگی های معماری گوتیک

معماران سبک گوتیک برای گنجاندن سقف‌های بلندتر و پنجره‌های بزرگ‌تر در طرح‌های خود، از روش جدیدی برای پشتیبانی سازه‌ای به نام طاق‌کاری استفاده کردند. ساخت طاق دنده‌ای با استفاده از طاق‌های متقاطع صورت می‌گیرد. این طاق‌ها به‌ موازات یکدیگر قرار می‌گیرند تا سقف گرد را پشتیبانی کنند. این سازه‌های متقاطع علاوه بر نمایش زیبایی‌شناسی تزئینی‌تر از طاق‌های سنتی، پشتیبانی بیشتری از ساختمان‌های مرتفع ارائه می‌نمایند.

4- ستون‌ های قوسی

علاوه بر تکنیک‌های پیشرفته طاق‌کاری، معماران گوتیک از روش منحصربه‌فرد دیگری به‌نام ستون‌های قوسی برای پشتیبانی سازه‌ای استفاده می‌کردند. این سازه‌های سنگی برجسته، ساختمان‌ها را با توزیع مجدد وزن سقف سنگین به سطح پایین‌تر و محکم‌تری تقویت می‌نمودند. تکیه‌گاه‌های قوسی یکپارچگی، بنای کلیساها را حفظ می‌کردند. به‌طوری‌که معماران نیازی به قربانی کردن دیوارهای نازک و پنجره‌های بزرگ متمایز از سبک گوتیک نداشتند.

5- تزئینات پُر آذین

ویژگی دیگری که در معماری گوتیک یافت می‌شود، وجود عناصر تزئینی زیاد است. این تزئینات شامل موارد زیر بودند:

• گنبدها و گلدسته‌ها.
• ستون‌ها و کلونت‌های تزیین‌شده.
• گارگویل‌ها و چهره‌های گروتسکی که به‌عنوان فواره آب عمل می‌کردند.
• مجسمه‌های قدیسان و شخصیت‌های تاریخی. استفاده از مجسمه را می‌توان یکی از ویژگی های شیوه های مختلف معماری از جمله معماری چینی نیز برشمرده.

معماری گوتیک پس از ظهور در فرانسه، بین قرن‌های ۱۲ تا ۱۶ میلادی در سراسر کشورهای اروپایی گسترش یافت. به همین خاطر، امروزه ساختمان‌های با شکوه و برجسته ای از این سبک معماری در اروپا و به‌ويژه محل پیدایش آن یعنی فرانسه، قابل مشاهده است. گوتیک یک سبک دیکته شده توسط کلیسای کاتولیک روم بود. از این رو، اکثر ساختمان هایی که به این شیوۀ معماری ساخته شده اند، مذهبی و از نوعِ کلیسا هستند. البته قلعه‌های متعددی هم در قرون وسطی به سبک گوتیک ایجاد شد. اما به هیچ عنوان با کیفیت و حجم بناهای مذهبی قابل مقایسه نیست. تعداد زیادی از کلیساهای گوتیک در فرانسه و دیگر کشورهای پیرو این سبک شامل بریتانیا، اسپانیا و آلمان هنوز کاملا سالم و پابرجا هستند.

ساختمان‌ها و کلیساهای سبک گوتیک را می‌توان در شهرهای سراسر اروپا و به‌ویژه فرانسه یافت. این سبک در کلیساها، پرستش‌گاه‌های یهودی و کلیساهای جامعی که در سال‌های 1100 تا 1450 میلادی در اروپا ساخته شد، دیده می‌شود و تخیل نقاشان، شاعران و متفکران مذهبی در اروپا و بریتانیای کبیر را برانگیخت. کلیسای نوتردام پاریس، کلیسای جامع شارتر، سنت دنیس، کلیسای جامع آمیان و کلیسای جامع ریمز، از کلیساهای معروف سبک گوتیک در فرانسه به شمار می‌روند. البته این فقط به فرانسه محدود نمی‌شود. طراحی معماری صومعه‌های برخی دیگر از کشورهای اروپایی مثل ایتالیا، آلمان، اسپانیا و انگلیس نیز در دوران خاصی از این سبک پیروی کرده است. در ادامه، تعدادی از شاخص‌ترین کلیساهای معماری گوتیک و مشهورترین بناهای این سبک معرفی شده است.

1. کلیسای سنت دنیس فرانسه (Saint-Denis)
2. کلیسای نوتر دام پاریس (Notre Dame de Paris)
3. کلیسای جامع ریمز فرانسه
4. کلیسای جامع میلان ایتالیا (Cathedral Church of Milan)
5. کلیسای جامع سنت استفان اتریش
6. کلیسای جامع سویا (Seville Cathedral)
7. کلیسای جامع کلن (Cologne Cathedral)
8. کلیسای جامع کانتربری (Canterbury Cathedral)
9. کلیسای جامع سالزبری (Salisbury Cathedral)
10. قلعه کوروین (Corvin Castle)

 1- کلیسای سنت دنیس فرانسه

کلیسای سنت دنیس (Saint-Denis) یک صومعه قرون‌ وسطایی است در پیدایش معماری گوتیک تأثیر زیادی داشته است. نمای غربی سنت دنیس، تحت نظارت ابوت سوگر در اواسط قرن دوازدهم بازسازی شد. جایی که ساختمان قدیمی تخریب گردید تا راه برای معماری جدید، ابتکاری و بکارگیری تکنیک‌های پیشرفته باز شود.  نمای این کلیسا به وسیله ستون‌های عمودی تقسیم شده است و طاق‌های پنجره‌ای بزرگ، اجازه تزئینات مجسمه‌ای پر آذین را دادند. این تغییرات، یک انحراف بزرگ از نمای رومی بود. به همین دلیل است که سنت دنیس به عنوان اولین ساختمان گوتیک شناخته می‌شود.

2- کلیسای نوتردام فرانسه نمونه ای کامل از معماری گوتیک

کلیسای نوتر دام پاریس (Notre Dame de Paris) اغلب به عنوان بهترین نمونه معماری سبک گوتیک در فرانسه در نظر گرفته می‌شود. همچنین یکی از نمادی ترین ساختمان‌های فرانسه و جزو شناخته شده‌ترین کلیساها در اروپا است. ساخت این کلیسا در سال ۱۱۶۳ آغاز گردید و در سال ۱۳۴۵ پایان یافت. طی سلطنت لویی چهاردهم و پسرش لویی پانزدهم، ساختمان نوتر دام تغییرات گسترده‌ای را تجربه کرد. در دوران انقلاب فرانسه، کلیسا مورد هتک حرمت قرار گرفته و بسیاری از تصاویر مذهبی آن تخریب شد.

بین سال‌های ۱۸۴۵ تا ۱۸۶۷، نوتر دام یک عملیات مرمت عمده را تحت رهبری معمار اوژن ویوله لو دوک (Eugène Viollet-le-Duc) تجربه کرد. طیّ این مرمت، عناصر و نقاشی‌های جدید در ساختار کلیسا از جمله گلدسته جدید در آن ایجاد شد. به همین خاطر، بسیاری از ویژگی‌های معماری گوتیک اولیه و گوتیک مدرن را می‌توان در این بنا قابل دید. مثل دو پنجره بزرگ مزین با گل‌های رز که بخش گذرگاه ورودی را تزئین کرده و جزو بزرگ‌ترین عناصر سبک گوتیک در اروپا محسوب می‌شود. آتش‌سوزی ناگوار سال 2019 مناره و قسمت اعظم سقف این کلیسا را ویران کرد. اما مقامات قول داده‌اند که این ساختمان قبل از المپیک 2024 پاریس به طور کامل بازسازی شود.

3- کلیسای جامع ریمز فرانسه

این ساختمان نمونه‌ای زیبا از سبک گوتیک به شمار می‌رود که این سبک را به حد اعلای خود رسانده است. درگاه‌های بسیار عمیق در نمای غربی آن قرار دارند. بالای درگاه مرکزی یک پنجره گل رز بزرگ با اشکال بسیار نازک قرار دارد. سطح بالای پنجره رز مخصوص گالری پادشاهان می‌باشد که از 56 مجسمه 15 فوتی تشکیل شده است. فضای داخلی کلیسا نیز دارای طاق‌های دنده‌ای نوآورانه‌ای از چهار قسمت می‌باشد که در عین افزایش ارتفاع، ظاهر یکنواخت‌تری را ایجاد می‌کنند.

4- کلیسای جامع میلان ایتالیا

کلیسای جامع میلان (Cathedral Church of Milan) بزرگ‌ترین کلیسای ایتالیا و سومین کلیسای بزرگ جهان محسوب می‌شود. کلیسای جامع میلان تاریخ طولانی 600 ساله را در برمی‌گیرد! زیرا ساخت آن در اواخر قرن چهاردهم، در سال 1386 میلادی آغاز شد و در سال 1965 به پایان رسید. از سال 1386تا سال ۱۴۰۲ میلادی، عملیات ساخت، نیمی از کلیسا ساخته شد. اما بعد از آن، کمبود بودجه باعث توقف ساخت و ساز شد تا ساختمان نهایتا در سال ۱۹۶۵ تکمیل شود. بازۀ 600 سالۀ ساخت، یکی از مهمترین دلایل شهرت کلیسای جامع میلان است. انبوه مناره‌ها و قوس‌های نوک تیز که دور تا دور ساختمان را فرا گرفته‌اند نیز از دیگر دلایل شهرت آن است. شهرت این ساختمان بیشتر به نمای آن برمی‌گردد. زیرا دارای بیش از 90 گارگویل، 135 گلدسته و حدود 3400 مجسمه است.

سازۀ کلیسای جامع میلان، با آجر ساخته و با استفاده از سنگ مرمر باکیفیت نما شده است. پلان کلیسا شامل یک شبستان با چهار راهرو فرعی است که امکان ورود به آن توسط یک گذرگاه فراهم می‌شود. درون ساختمان از ۴۰ ستون با ارتفاع حدود ۲۴.۵ متر استفاده شده تا بخشی از بار اصلی ساختمان را به دوش بکشند. این بنای شاخص، نمونه‌ای شگفت‌انگیز از تغییر معماری گوتیک در خارج از فرانسه است. 

5- کلیسای جامع سنت استفان اتریش

کلیسای جامع سنت استفان که در وین واقع شده، ترکیبی از سبک‌ رومی و گوتیک است. گلدسته چشمگیر این صومعه بر خط افق تسلط دارد؛ اما شهرت آن بیشتر به سقف رنگارنگ آن برمی‌گردد. این سقف با 230.000 کاشی لعابی دارای طراحی زیگزاگ و موزاییک‌هایی از عقاب دو سر پوشیده شده است. این کلیسای جامع همچنین 22 ناقوس، 18 محراب و یک منبر سنگی عظیم دارد که نمونه خوبی از مجسمه‌سازی سبک گوتیک است.

6- کلیسای سویا بزرگترین کلیسا به سبک معماری گوتیک

کلیسای جامع سویا (Seville Cathedral) در اندلس اسپانیا واقع شده است. این کلیسا با نام سنت مریم سی (Saint Mary of the See) نیز شناخته می‌شود. سویا یک کلیسای جامع کاتولیک رومی است. نه‌تنها بزرگ‌ترین کلیسای گوتیک، بلکه بزرگ‌ترین کلیسای جامع جهان محسوب می‌شود. به گونه‌ای که از پس از تکمیل در اوایل قرن شانزدهم میلادی، جای کلیسای بیزانسی ایاصوفیه را گرفت. ساختمانی که برای هزاران سال، بزرگ‌ترین کلیسای جهان بود. این بنا در سال ۱۹۸۷ توسط یونسکو به عنوان میراث جهانی ثبت شد. همچنین به دلیل وسعت و اندازه بسیار بزرگ خود، سنگ‌تراشی‌های مزین و استفاده از مناره‌های سابق یک مسجد به‌عنوان برج ناقوس، معروف می‌باشد. 

گذرگاه مرکزی کلیسای سویا ۱۰۶ متر طول، ۷۶ متر عرض و حدود ۴۲ متر ارتفاع دارد. نمای غربی کلیسا شامل درب غسل تعمید می‌باشد که با صحنه غسل عیسی تزئین شده است. درب سنت مایکل یا درب عیسی مجسمه‌هایی دارد که تولد حضرت عیسی را نشان می‌دهند. قوس‌های نوک تیز هم که از شاخصه‌های اصلی معماری گوتیک است، در ساختار کلیسای جامع شهر سویا به وفور یافت می‌شوند.

7- کلیسای جامع کلن با منارۀ گوتیک ژرمنی

کلیسای جامع کلن (Cologne Cathedral) در کشور آلمان، شهر کلن واقع شده است. این کلیسا مقر اسقف اعظم این شهر است. این کلیسای گوتیک اکنون بزرگ‌ترین کلیسای جامع گوتیک در شمال اروپا محسوب می‌شود. ساخت این بنا حدود ۶۰۰ سال به طول انجامید. به این ترتیب که پروسۀ ساخت از سال ۱۲۴۸ میلادی آغاز و سال ۱۴۷۳ متروک شد. در ادامه بیش از ۳۵۰ سال ناتمام باقی مانده و مجددا در دهه ۱۸۴۰، ساخت و سازها از سر گرفته شد. ساخت کلیسای کلن در سال ۱۸۸۰ به اتمام رسید. اما وقایع جنگ جهانی باعث شد تا آسیب فراوانی به آن وارد شود. بعد از جنگ، تعمیرات گسترده‌ای روی این ساختمان قدیمی گوتیک انجام شد تا بینندگان همچنان امکان مشاهده ویژگی‌های هنر معماری گوتیک را در آن داشته باشند.

کلیسای جامع کلن رتبۀ دومین مناره بلند را در بین کلیساهای سبک گوتیک دارد که با شیوه گوتیک کاملا ژرمنی ساخته شده است. بخش اعظم نمای داخلی و بیرونی این ساختمان از سنگ تشکیل شده است. همچنین، پنجره‌های بزرگ و کشیده و قوس‌های نوک تیز، جزء ویژگی‌های مهم گوتیک آن به شمار می‌آیند.

8- کلیسای جامع کانتربری

کانتربری (Canterbury Cathedral) یکی از قدیمی ترین کلیساهای انگلستان است. ساختمان ابتدایی این عبادتگاه در پایان قرن ششم ایجاد شد. عناصر و ویژگی‌های سبک گوتیک، عمدتا طی بازسازی‌های قرون ۱۱ و ۱۲ میلادی به آن اضافه شده‌اند. کلیسای جامع کانتربری بین سال‌های ۱۰۷۰ تا ۱۰۷۷ به طور کامل بازسازی شد. اما مجددا سال ۱۱۷۴ در یک آتش سوزی به شدت آسیب دید. این بار بازسازی به‌خصوص در انتهای شرقی کلیسا، با استفاده از سبک گوتیک انجام شد. به جز دیوارهای سرگرد بیرونی و بخشی از پنجره‌ها که به شکل قبل باقی ماندند، تقریبا اکثر عناصر کلیسا با ساختارهای گوتیک جایگزین شدند.

قوس‌های نوک تیز، طاق‌های دنده ای و تکیه گاه‌های پرنده (Flying Buttresses)، از جمله مهمترین عناصر گوتیک هستند که طی این دوره بازسازی به ساختمان کلیسای افزوده شدند. سنگ آهک و سنگ مرمر، مهمترین مصالحی هستند که برای بازسازی این ساختمان به سبک معماری گوتیک، استفاده شده است. قتل اسقف اعظم توماس کنت توسط هنری دوم در سال ۱۱۷۰، مهمترین واقعه تاریخی در این کلیسا محسوب می‌شود.

9- کلیسای جامع سالزبری بهترین اثر معماری گوتیک در انگلستان

کلیسای سالزبری (Salisbury Cathedral) با عنوان خانه مگنا کارتا هم شناخته می‌شود. این خانه یکی از بهترین نمونه‌های سبک گوتیک انگلیسی است. این ساختمان علاوه بر شکوه و زیبایی، یک رکورد را هم در اختیار دارد که مربوط به مناره بلند آن است. کلیسای سالزبری دارای بلندترین مناره کلیسا در بریتانیا و بزرگ‌ترین صومعه می‌باشد. سالزبری در سال‌های ۱۲۲۰ تا ۱۲۵۸ ساخته شد. یکی از قدیمی‌ترین ساعت‌های جهان را در خود جای داده است.

بخش غربی این بنا، نمایی دارد که به وضوح از ولز ناشی می‌شود. یک برجک در بخش مرکزی قرار داشته و دو برجک پلکانی در دو سمت آن قرار گرفته اند. برجک میانی با دو تکیه گاه شیاردار، از پنجره سه گانه مرکزی پشتیبانی می‌کند. برجک‌های پلکانی با اسپیرلت‌ها و برجک مرکزی با یک شیراونی شامل چهار پنجره لنتس و دو پنجره چهارفرویلی گرد بالای آن‌ها، پوشانده شده اند. در سطح زمین هم یک درب اصلی وجود دارد که با در فرعی احاطه گردیده و همگی با ورق‌های چهارلا، سه‌لا، نوارهای پوشک و ستون‌ها، تزئین شده اند.

10- قلعه کوروین از آثار معماری گوتیک

قلعه کوروین (Corvin Castle) با نام مستعار هانیادی (Hunyadi)، یک قلعه رنسانس ـ گوتیک در هاندوارا رومانی است. این سازه یکی از بزرگ‌‌ترین قلعه‌های اروپا بوده و جزو عجایب هفت گانه رومانی محسوب می‌شود. ساخت و ساز قلعه کوروین در سال ۱۴۴۶ آغاز شد و اضافه کردن بخش‌هایی به قلعه تا قرن ۱۹ ادامه داشت. تا قبل از بازسازی سنگین قلعه کوروین در دهه ۱۸۰۰، چند سالی از کار افتاده و نسبتا ویران شده بود.

ساختار بسیار بزرگ و با شکوه قلعه شامل برج‌های بلند، سنگرها، حیاط داخلی، سقف‌های رنگارنگ متنوع و پنجره‌های بی‌شماری است. بالکن‌های تزئين شده با کنده‌ کاری‌های سنگی از دیگر ویژگی‌های چشمگیر این بنای سبک معماری گوتیک ـ رنسانس می‌باشد. قلعه کوروین همچنین دارای دیوارهای دو لایه برای تقویت استحکامات است که برج‌های مستطیلی مدور درون آن قرار گرفته‌اند. برخی از برج‌ها به عنوان زندان استفاده می‌شد و برخی دیگر صرفا کاربرد دفاعی داشتند. برای نمونه، برج Buzdugan صرفا برای اهداف دفاعی ساخته و نمای بیرونی آن با نقوش هندسی، تزئين شده است.

سبک معماری گوتیک در دورۀ پهلوی به ایران راه پیدا کرد. ساختمانی به نام سرای روشن در یکی از قدیمی‌ترین خیابان‌های تهران به‌نام ناصر خسرو قرار دارد. این ساختمان از جمله اولین مراکز تجاری است که در ایران ساخته شد. این ساختمان در سال ۱۹۳۲ میلادی (۱۳۱۱ شمسی) و با الهام از سبک Gothic ساخته شده است. قسمت بالایی و تاج این عمارت دارای تزییناتی متأثر از معماری اروپایی گوتیک می‌باشد. این بازار از چند مغازه و حیاط بزرگ تشکیل شده است. با وجود مرمت و بازسازی، همچنان می‌توان عناصری از معماری Gothic را در آن مشاهده کرد.