طراحی لنداسکیپ (محوطه سازی) و نکات اصولی آن

طراحی لنداسکیپ (landscaping) یا محوطه سازی، هنر تنظیم ویژگی‌های یک بخش از زمین بر اساس زیبایی‌شناختی و علمی است. محوطه سازی شامل به کارگیری عناصر غیر زنده مانند سنگفرش‌ها و عناصر زنده مانند گل و گیاه است. ایجاد محوطه‌های سرسبز و چشم‌نواز، بر پایۀ معیارها و اصول خاصی انجام می‌شود. اصولی که تلفیقی از جنبه‌های زیبایی شناختی و در نظر گرفتن جنبه‌های علمی است. برای داشتن یک محوطه زیبا، حتماً نباید ویلا یا خانه‌ای با متراژ بزرگ داشته باشید. رعایت اصول طراحی لنداسکیپ، کمک می‌کند تا حتی حیاط خلوت کوچک منزل خود را به بخشی دنج و دلنشین از منزل تبدیل کنید.

با توجه به کوچک بودن متراژ بیشتر خانه‌ها در تهران و شهرهای بزرگ، داشتن حیاطی کوچک با محوطه سازی زیبا، علاوه بر ایجاد فضایی مطبوع، به ارتقای روحیه نیز کمک می‌کند. در بسیاری از خانه‌ها چنین فضاهای کوچکی وجود دارد که مهجور مانده‌اند و از استفاده از آن‌ها غافل شده است. اگر قصد بازسازی خانه یا ساختمان خود را دارید و امکان محوطه سازی وجود دارد؛ از اجرای آن غافل نشوید.

طراحی لنداسکیپ چیست؟

لند اسکیپ به معنی چشم انداز، دورنما و منظره است. طراحی لنداسکیپ را می‌توان پل ارتباطی بین معماری منظر و طراحی باغ تعریف کرد که به زیبا سازی فضای بیرون از خانه و محوطه اطراف آن می‌انجامد. طراحی منظر بیش از آنکه یک علم باشد، یک هنر است. از آنجا که گیاهان در قلب طراحی های منظر قرار دارند، شناخت دانش باغبانی یکی از مؤلفه‌های مهم طراحی و اجرای منظر است.

پروژه‌های لنداسکیپ یا محوطه سازی شامل دو بخش تخصصی است: طراحی منظر (Landscape design) و معماری منظر (landscape architecture).

طراحی منظر ترکیبی از هنر، صنعتگری، ظرافت، تخصص باغبانی و تأکید بر جزئیات مکانی از مراحل مفهومی تا ساخت نهایی است. لنداسکیپ در ایجاد حس امنیت و آرامش در آغوش طبیعت است.

معماری منظر بیشتر بر برنامه‌ریزی شهری، بوستان‌های شهری و منطقه‌ای، مناظر شهری و سازمانی، پروژه‌های بزرگ مقیاس، و نمایندگی یا وکالت به پیمانکاران پس از اتمام طرح‌ها متمرکز است.

کاراکترهای اصلی در محوطه سازی

• چمن
• بوته‌ها
• گل، درختان گلدار و بدون گل
• چشمه‌ها و حوض‌های مصنوعی

برای محوطه‌هایی که ارتفاع کل محوطه یکسان و یکنواخت نیست، گاه پله اجرا می‌شود. استفاده از فرمول 2h+b=63 برای طراحی پله‌ها یک اصل در طراحی لنداسکیپ است. از این فرمول می‌توان برای هر نوع پله و هر جا استفاده کرد.

مفاهیم اصلی در طراحی لنداسکیپ

1. هارمونی و هماهنگی
2. تعادل
3. ریتم و خط
4. تناسب قسمت‌ها یا بخش‌های مختلف
5. انتقال

1- هارمونی یا هماهنگی

هماهنگی یا هارمونی یا وحدت، مربوط به تصویر کلی یک چشم انداز است. وحدت، زمانی حاصل شده است که بیننده احساس کند همه عناصر جداگانه یک منظره، در کنار هم قرار می‌گیرند تا یک موضوع منسجم را تشکیل دهند. وحدت با پیاده سازی مداوم یک طرح منظره از طریق کاشت انبوه یا تکرار حاصل می شود.

2- تعادل

هر آنچه در یک طرح قرار می‌گیرد، وزن بصری خاصی را با خود به همراه خواهد داشت. تعادل اصطلاحی برای مقایسه بین دو بخش از منظره یک لنداسکیپ است.

3- تأثیر خط در طراحی و اجرای لنداسکیپ

طرح کلی اشکال توسط خطوط تعیین می‌شود. خطوط منحنی حس ملایمت ایجاد می‌کنند. در حالی که خطوط دندانه‌دار و خطوط عمودی حس تنش و انرژی ایجاد می‌کنند. قانون مرز مشخص بین فضاها را رعایت کنید و خطوط سازمان دهنده را دنبال کنید.

4- تناسب

در حالی که برای ایجاد وحدت و هارمونی بین عناصر یک مجموعه تلاش می‌کنید، فراموش نکنید که همه چیز را متناسب نگه دارید. تناسب، حس یا الزامی است که اندازه اجزای هر عنصر یا گروه‌های اجزای موجود در یک منظره به طور هماهنگ در کل منظره قرار می‌گیرد. به کارگیری اصول و نکات طلایی می‌تواند باعث ایجاد تعادل و نظم خاصی در تناسب میان اجزا گردد. جهت دستیابی به یک تناسب ایده‌آل میان اجزای یک لنداسکیپ، استفاده از فرمولِ a/b= b/a+b بسیار کارآمد است. بر اساس این فرمول، نسبت قسمت کوچک به قسمت بزرگ برابر است با نسبت قسمت بزرگ به مجموع دو قسمت.

5- انتقال

یکی از راه‌های دستیابی به تناسب، استفاده مناسب از انتقال است که به اندازه اجزای مربوطه اعمال می‌شود. لنداسکیپی که نتواند نسبت خوبی بین موارد مذکور را ارائه دهد، فضایی است که با انتقال ناگهانی روبرو می‌شود. انتقال، تغییر تدریجی است که با دستکاری عناصر اصلی طراحی رنگ، مقیاس، خط، فرم و بافت حاصل می‌شود. در تلاش برای دستیابی به یک اثر خاص، از انتقال ناگهانی خودداری کنید. به عنوان مثال، اگر هنگام رفتن از قسمتی از حیاط به قسمت دیگر، رنگ گل‌ها تکرار شود، یک احساس انسجام کلی ایجاد می‌کند و حسّ آرامش را به شما انتقال می‌دهد.

اصول طراحی لنداسکیپ برای فضای سبز

جهت طراحی یک لنداسکیپ استاندارد می‌بایست اصول طراحی رعایت شود. این اصول ترتیب و سلسله مراتب خاصی ندارد، اما بر نحوه احساس، جریان و کارایی طرح تأثیرگذار است. هر یک از این اصول، می‌تواند پیاده سازی شود و یا اصلاً به کار نیاید. اما اگر رعایت شود، به شما اجازه می‌دهد تا طرحی زیبا، یکپارچه و منسجم داشته باشید.

1. سادگی
2. تنوع
3. تأکید
4. توالی یا ترتیب
5. مقیاس
6. تکرار عناصر

سادگی: یک طراحی ساده و کاملاً واضح، طرحی است که افزایش کارایی آن آسان‌تر باشد. عناصری که بهبود طراحی نشوند و یا تأثیری در طراحی ایجاد نکنند را می‌توان حذف کرد. این امر باعث ساده شدن طرح خواهد شد. آنچه که مهم است در اولویت قرار دهید.

تنوع: انتخاب، شکل و اندازه باید به منظور ایجاد علاقه بصری متنوع باشد. با این حال، صرفاً برای ایجاد ترکیبات متنوع سادگی را فراموش نکنید.

تأکید: با استفاده از بافت، فرم و رنگ می توان بخش یا بخش های مورد نظر را مورد تأکید قرار داد و توجهات را به آن جلب کرد. اما دقت کنید که در این مورد زیاده روی نشود؛ زیرا تأکید زیاد احساس آشفتگی ایجاد خواهد کرد. گیاهان اصلی می توانند در تأکید و یا ملایم کردن ویژگی های معماری تأثیرگذار باشند.

توالی: توالی (Sequence) به نحوه استفاده از انتقال در عناصر، اندازه، شکل و بافت گیاه اتلاق می‌شود. تغییرات تدریجی یک عنصر در یک زمان، توالی روان و جذابی را ارائه می‌دهد. تغییرات ناگهانی از یک گیاه بلند به یک گیاه کوتاه یا یک گیاه با بافت ظریف به یک گیاه خشن، توالی خوبی ارائه نمی‌دهد.

مقیاس / تناسب: اندازه اجزای موجود در یک منظره مقیاس و نحوه ارتباط آنها با یکدیگر تناسب است. اندازه یا مقیاس یک لنداسکیپ و کاراکترهای موجود در آن باید به نحوی باشد که همگی در یک تعادل باشند.

تکرار عناصر در محوطه سازی

تکرار: برخی از کاراکترهایی را که در طراحی لنداسکیپ خود استفاده کرده‌اید، تکرار کنید. زمانی که جنبه‌ای از طراحی یکپارچه باشد، تکرار رخ داده است. تکرار می‌تواند مفید باشد؛ اما مراقب باشید که بیش از حد از آن استفاده نکنید. یکی از طراحان مشهور لنداسکیپ قرن بیستم در مورد تکرار عناصر می گوید: یکی از عوامل اصلی در حظ بصری از یک منظره، تکرار مکرر یک عضو است. در این مورد می‌توان به ترتیب کاشت گیاهان اشاره کرد. گیاه یکی از اِلمان‌های اصلی در طراحی منظر است؛ بنابراین، به نحوه کاشت گیاهان توجه کنید. هر الگویی که برای کاشت گیاهان در نظر می‌گیرید، بهتر است به نحوی باشد که کاشت از بزرگ به کوچک انجام شود. به طور مثال، اول درخت ها، سپس درختچه‌ها و در نهایت گلها و گیاهان کوچک‌تر و در نهایت چمن را در برنامه کاری کاشت قرار دهید.

تأثیر بافت و رنگ در طراحی لنداسکیپ

بافت‌های خشن و درشت، غیر رسمی هستند و از نظر بصری غالب به نظر می‌آیند. در حالی که بافت‌های ظریف و نرم احساس ظرافت و رسمی بودن ایجاد می‌کنند. یک لنداسکیپ حرفه‌ای باید طوری طراحی و اجر شود که بافت‌های مختلف را با دقت در کنار هم بچیند و فضایی مرتب و متضاد ایجاد کند. بنابراین، اطمینان حاصل کنید که از بیش از یک بافت برای جذابیت کاراکترهای لنداسکیپ خود استفاده کنید.

یکی از عواملی که می‌توان به واسطۀ آن حس وحدت و هارمونی را در لنداسکیپ ایجاد کرد، انتخاب رنگ‌های مناسب است. در جاهایی که می‌خواهید بیشتر تأکید شود و جلب توجه کند، از رنگ های کنتراست یا متضاد استفاده کنید. زمانیکه که قصد تأکید دارید، از گیاهانی که رنگ‌شان روشن است، کمتر استفاده کنید. علاوه بر رنگ، تغییر در ارتفاع نیز مانع از یکنواخت شدن بستر پایه می‌شود.

عناصر مصنوعی در اجرای لنداسکیپ

1. کفپوش‌های چوبی مصنوعی
2. چمن مصنوعی
3. نرده های چوب پلاست
4. مبلمان فضای آزاد چوب پلاست

1- کفپوش‌های چوبی مصنوعی

برخی موارد در محوطه سازی می‌بایست از متریال مصنوعی استفاده کرد. به عنوان مثال، استفاده از کفپوش‌های چوبی مصنوعی در مواردی که درصد رطوبت محیط بالاست یا بارندگی زیاد است، بجای چوب طبیعی، منطقی است. زیرا امکان پوسیدگی چوب در محیط‌های مرطوب و پر بارش وجود دارد. امروزه کفپوش‌های طرح چوب زیبایی در بازار وجود دارد که پوشش دهنده سلیقه‌های مختلف است. مجری لنداسکیپ شما با تجربه کاری و تشخیص خود و همچنین با توجه به نیاز و سلیقه شما، کفپوشی مناسب و متناسب با دیگر کاراکترهای موجود در فضا و محوطه انتخاب خواهد کرد. خوبی این کفپوش‌ها این است که می‌توان از آن‌ها به دو صورت دائمی و پرتابل (با قابلیت برداشتن) استفاده کرد. بنابراین، جای نگرانی نیست! زمانی که نیاز به تغییر و تحول باشد، می‌توانید آن‌ها را بردارید.

در هر دو نوع، لازم است تا زیرسازی انجام شود. زیرسازی به افزایش مقاومت و ماندگاری کفپوش‌ها کمک می‌کند. در زیرسازی کفپوش‌های چوب پلاست، از پروفیل‌های چوب پلاست استفاده می‌شود اما شاسی کشی‌ها فلزی هستند.

2- چمن مصنوعی

 وجود چمن در محوطه سازی، حس و حال خوبی به محوطه می‌دهد، طوری که نبود آن یا زردی و آسیب به آن، حالتی معکوس ایجاد می‌کند. در اقلیم‌هایی که گرم و خشک هستند و یا دمای هوا در بیشتر روزهای سال سرد است، استفاده از چمن مصنوعی در اجرای لنداسکیپ بهترین گزینه است. ضمن آنکه نگهداری از آن آسان‌تر نیز می‌باشد. یک طراحی لنداسکیپ حرفه‌ای و یک مجری با تجربه، با بکارگیری صحیح چمن مصنوعی در قسمت‌های مختلف فضا، منظری با طراوت و چشمگیر به محوطه حیاط و باغ شما می‌بخشد.

3- نرده های چوب پلاست

نرده یکی از کاراکترهای جالب و فانتزی است که استفاده بجا و مناسب از زیبایی منظر را دوچندان می‌کند. بسته به طراحی لنداسکیپ، نرده می‌تواند در امتداد مسیرهای اصلی یا فرعی وجود داشته باشد. یا اینکه دور تا دور آلاچیق کشیده شود و بر زیبایی محوطه اطراف آلاچیق بیفزاید. اگر وجود نرده نیز به شما حس و حال خوبی می‌دهد، از طراح و مجری خود بخواهید تا آن را جزء کاراکترهای محوطه سازی شما قرار دهد. اگر طرح شما طوریست که وجود نرده های چوبی با آن همخوانی بهتری دارد، می‌توانید از نرده‌های چوب پلاست استفاده کنید. این نرده‌های پلاستیکی چوب نما، در طرح‌ها و رنگ های مختلف وجود دارد و در برابر بارندگی و زطوبت نیز مقاوم هستند.

4- مبلمان فضای آزاد چوب پلاست

وجود مبلمان در محوطه باز حیاط یا باغ، علاوه بر زیباسازی فضا، راحتی بیشتر شما را به همراه دارد. گاه استفاده از مبلمان با چوب طبیعی در فضای باز، مشکل است. جابجایی مبلمان چوبی مشکل است و نظافت آن نیز با توجه به وجود احتمال گرد و خاک در محیط باز، کمی مشکل می‌شود. بنابراین، استفاده از مبلمانی که نمای چوب دارند، اما چوبی نیستند، پیشنهاد می‌شود.

با همه مواردی که گفته شد، اگر به هر دلیل، تمایل به استفاده از چوب طبیعی در طراحی لنداسکیپ و اجرای آن دارید، حتماً از چوب ترموود استفاده کنید. چوب‌های ترموود چوب‌های طبیعی هستند که مراحلی از درمان چوب و پرداخت چوب را گذرانده‌اند و مقاومت‌شان در برابر نور و رطوبت بالا رفته است. از آن‌ها در اجرای چوب در دکوراسیون داخلی نیز استفاده می‌شود.  ورق رنگی با طرح‌ها و رنگ‌های جذاب و متنوع، دست شما را برای استفاده از آن‌ها برای سقف آلاچیق و بخش‌هایی از محوطه که تمایل دارید سرپوشیده باشد، باز کرده است.

طراحی لنداسکیپ چه مزیتی برای ما دارد؟

1. برجسته سازی بخش‌ها و جنبه‌های مهم و زیبا و پنهان کردن جنبه‌های ضعیف با به کارگیری و افزودن کاراکترهایی مثل اجرای فضای سبز.
2. زیبا سازی محیط و محوطه زندگی و در نتیجه کمک به ارتقای روح و روان و رفع نیازهای روانی انسان و تأثیر مثبت در روحیه و خلقیات.
3. ایجاد محوطه‌ای برای بازی کودکان و کمک به بعد روانی و جسمی کودکان
4. ایجاد محوطه‌ای امن، راحت و چشم نواز با چشم اندازی زیبا برای گذران اوقات فراغت در همه ساعات شبانه روز.
5. ایجاد فضایی مطبوع و خنک که خود زاینده اکسیژن مورد نیاز است.
6. ایجاد حس طراوت، شادابی و خنکی به ویژه در شهرهای بزرگ.
7. سازماندهی فضا (فضایی مشخص برای پیاده‌روها، میانبرها، پارکینگ به ویژه در محوطه‌های متراژ بالا).
8. فرصتی برای ایجاد باغ‌های کوچک و فانتزی مثل باغ میوه که به ویژه در محیط‌های شهری جالب و کاربردی است.
9. کمک به محیط زیست به واسطه ایجاد فضای سبز و کاشت انواع گیاهان، افزایش اکسیژن و کاهش دی‌اکسید کربن.

شرکت مجری طراحی و اجرای لنداسکیپ

نکات تخصصی در مورد طراحی و اجرای منظر وجود دارد که رعایت آن‌ها به خلق یک لنداسکیپ دلنشین و دنج می‌انجامد. برای اجرای لنداسکیپ مورد نظرتان در هر مقیاس و با هر سلیقه‌ای، با شرکت مهندسی آنلاین سازه تماس بگیرید و با متخصصان ما مشورت کنید. در نظر گرفتن اصول و رعایت استانداردها و ارائه یک کار حرفه‌ای، تخصص ماست. منتظر تماس شما هستیم: 90000011 آنلاین سازه همراه شما تا پله آخر.

جهت درخواست آنلاین یا ارسال فایل مورد نظر خود، بر روی دکمه سبز رنگ بالای همین صفحه کلیک کنید و بخش‌های مربوطه را پر کنید. پس از آنکه درخواست شما توسط متخصص ما بررسی شد، با شما تماس خواهیم گرفت. حضور متخصصانِ شرکت مهندسی آنلاین سازه در محل پروژۀ شما رایگان است. از مشاوره رایگان امور ساختمانی مجموعه ما بهره‌مند شوید.