طراحی تاسیسات مکانیکی و برقی ساختمان شامل طراحی سیستمهای مکانیکی و الکتریکی مانند لولهکشی، سیستمهای تهویه، سیستم روشنایی، سیمکشی، آسانسور و غیره میباشد. طراحی تاسیسات ساختمان میبایست با دقت صورت گیرد؛ زیرا هر گونه اشتباه در این امر، بر بخشهای مختلف تأثیر گذاشته و مالک را مستلزم پرداخت هزینههای اضافه و هنگفت خواهد کرد. هدف از طراحی تأسیسات مکانیکی و الکتریکی ساختمان، ایمنی سازه در مواجهه با شرایط و تغییرات طبیعی مثل تغییرات فصل، تغییرات آب و هوا و مخاطرات احتمالی مثل آتشسوزی است. هر چه توانایی مقابله با این تغییرات و مخاطرات بهتر و سریعتر باشد، عملکرد گروه طراحی تاسیسات مکانیکی و برقی بهتر و استانداردتر بوده است.
مزیت نقشه طراحی تاسیسات ساختمان چیست؟
تنظیم نقشه طراحی تأسیسات ساختمان اعم از طراحی تاسیسات مکانیکی و برقی، از همان ابتدا و پیرو طراحی معماری و طراحی سازه، کمک میکند تا سایر آیتمهای طراحی آسانتر و هدفمندتر پیش رود. به این ترتیب از ایجاد اشتباهات و مغایرتهای احتمالی که در بردارنده هزینههای گزاف نیز خواهد شد، جلوگیری به عمل میآید. به دلیل گسترده بودن تأسیسات ساختمان، داشتن نقشههای دقیق مرتبط با این امر، به نفع کارفرما تمام خواهد شد. از طرف دیگر، رعایت استانداردها و الزامات قانونی و ارائه یک نقشه طراحی حرفهای، در آینده، تأمین کننده و تضمین کنندۀ آرامش ساکنان ساختمان خواهد شد.
رعایت استانداردها چه در زمان طراحی و چه در زمان اجرای تاسیسات برقی و مکانیکی، تا حد زیادی از اتلاف و مصرف بیش از حد انرژیها میکاهد. لازم به ذکر است که در این مورد، خرید و نصب دستگاههای استاندارد و با برند معتبر، بسیار تأثیرگذار است و مکمل رعایت استانداردها در زمان طراحی میباشد.
طراحی تاسیسات مکانیکی و برقی بر چه اساسی صورت می گیرد؟
چه در مورد تأسیسات مکانیکی و چه در مورد تأسیسات الکتریکی، طراحیها باید بر اساس قوانین و مقررات ملی ایران صورت گیرد. با در نظر گرفتن این نکته، در مواردی که نیاز به آییننامههای کامل تر احساس میشود، میتوان از یک سری آییننامههای مشخص نیز در زمان طراحی بهره برد. این موارد در ادامه توضیح داده شده است.
طراحی تأسیسات مکانیکی
تأسیسات مکانیکی در درجه اول، میبایست بر اساس قوانین مقررات ملی ایران، بخصوص مباحث 14، 16 و 19 طراحی شده و از آن پیروی کند. مبحث 14 این قانون، شامل تأسیسات گرمایی، تهویه مطبوع و تعویض هوا است. مباحث 16 و 19 نیز به ترتیب مربوط به تأسیسات بهداشتی و صرفهجویی در مصرف انرژی میباشد. علاوه بر اینها، نشریههای سازمان مدیریت و برنامهریزی نیز میبایست به عنوان یک راهنما برای طراحی، مد نظر قرار داده شود. نشریه شماره 128 که مربوط به مشخصات فنی عمومی و اجرای تأسیسات مکانیکی کارهای ساختمانی است، از جمله نشریات مهم محسوب میشود. در صورتیکه نیاز به استفاده از آییننامههای کاملتر احساس شود، میتوان از آییننامههای زیر استفاده کرد.
- آیین نامه ANSI (American Nation Standards Institute)
- آیین نامه AIR (Air Conditioning Refrigeration Institute)
- آیین نامه ASHRAE (American Society of Heating Refrigeration and Airconditioning Engineers)
- آیین نامه NFPA (National Fire Protection Association)
- آیین نامه NPC (National Plumbing Code)
طراحی تأسیسات برقی
همانند بخش مکانیکی، طراحی تاسیسات الکتریکی نیز میبایست تابع قوانین و مقررات ملی ایران باشد. در این مورد، تبعیت از مبحث سیزدهم این مقررات که مربوط به طرح و اجرای تاسیسات برقی ساختمانها است، لازم است. نشریههای معین و مورد تأیید سازمان مدیریت و برنامهریزی، مانند نشریه شماره 110-1 و 110-2 نیز میبایست در تمامی مراحل طراحی مد نظر قرار داده شود. در مواردی که جهت تکمیل کار نیاز به استفاده از آییننامههای کاملتر باشد، میتوان از آییننامههای زیر استفاده کرد.
- سیستم توزیع نیرو: Iec60-364
- محاسبات توزیع اصلی: Iec60-947
- محاسبات توزیع فرعی: Iec60-898
- سیستم برقگیر: Nfc17-102
- سیستم ارت: Bs7430
- سیستم اعلام حریق: Bs5839
- سیستم های آسانسور و پله برقی: En54
- درجه حفاظت تأسیسات: Iec60-529
طراحی تاسیسات مکانیکی و برقی شامل چه مواردی است؟
طراحی تاسیسات مکانیکی شامل موارد زیر است:
- طراحی نقشه چیدمان تجهیزات گرمایشی و سرمایشی
- طراحی نقشههای آبیاری فضای سبز و آب باران
- تأسیسات آتشنشانی و سیستم اعلام حریق
- تأسیسات استخر، سونا، جکوزی
- طراحی داکتها و رایزرها
- لوله کشی ساختمان
- طراحی سیستم فاضلاب
- طراحی سیستم تهویه
جهت طراحی سیستم تهویه مطبوع، موارد زیر باید مدّنظر قرار داده شود:
- جنبه مالی پروژه
- شرایط اقلیمی پروژه (دما، بارش، تابش آفتاب، رطوبت و ...)
- موقعیت قرارگیری پروژه و همجواریهای آن
- میزان بار حرارتی داخل ساختمان (ساکنان ساختمان و مولدهای حرارتی مثل چراغهای روشنایی)
- جنبههای فیزیکی ساختمان از نظر تطبیق با سیستم تهویه مطبوع مورد نظر
طراحی تاسیسات برقی شامل موارد زیر است:
- طراحی نقشه های نورپردازی
- طراحی سیستم روشنایی
- جانمایی تمامی وسایل الکتریکی ساختمان و تابلوهای برق
- نقشه سیمکشی و راه اندازی آسانسور
- نقشه سیمکشی و راه اندازی تلفن
- نقشه سیمکشی و راه اندازی منابع تغذیه و موتورخانه
- سیستم ارتینگ
- ارائه دفترچه محاسبات تأسیسات الکتریکی
تاسیسات مکانیکی طی چند مرحله طراحی می شود؟
طراحی تاسیسات مکانیکی و برقی هر کدام طی چند مرحله صورت میگیرد. هر کدام از این مراحل در ادامه توضیح داده شده است.
مراحل طراحی تأسیسات مکانیکی
- فاز 1
- فاز 2
- فاز 3
- نقشههای as built
فاز 1 طراحی تاسیسات مکانیکی
این مرحله شامل موارد زیر است:
- مطالعه جغرافیایی منطقه و بررسی شرایط آب و هوایی محل پروژه.
- ارائه گزارش و توضیحاتی در مورد انواع تجهیزات تهویه مطبوع که با شرایط اقلیمی آن محل مطابقت دارد.
- بیان مزایا و معایب سیستمهای تهویه مطبوع مورد نظر و پیشنهاد بهترین سیستم با توجه به شرایط موجود.
- تعیین کمینه و بیشینه دما در زمستان و تابستان با توجه به جداول مربوطه.
فاز 2
تعیین تجهیزات مورد استفاده در پروژه و رسم کامل نقشههای و ارائه دیتیلهای اجرایی مربوط به فاز 2 است. این مرحله همچنین شامل محاسبههای دقیق بارهای حرارتی، برودتی و موارد مربوطه میباشد. تعیین اندازه، سایز لوله و محل خروجی لولهها نیز لازم است.
فاز 3 طراحی تأسیسات مکانیکی ساختمان
نقشه های کارگاهی طی این مرحله طراحی می شود. برخی اوقات، مسیر لولهکشی یا کانالکشی ممکن است با توجه به شرایط کارگاهی تغییر کند.
موارد لازم در مراحل طراحی تاسیسات برقی ساختمان
- تعیین نوع هادی و سایز هادیها و محاسبه افت ولتاژ در شرایط عادی و خاص.
- محاسبات اتصال کوتاه در محلّ باسبارها و در انتهای خطوط.
- انتخاب و تنظیم حفاظتها؛ مشخصه حفاظت با نوع باری که حفاظت میشود تناسب داشته باشد.
- اطمینان از حفاظت صحیح؛ Ib مقدار انرژی که کلید اجازه عبور آن را در شرایط اتصال کوتاه میدهد باید بیشتر از مقدار انرژی قابل تحمل کابلها باشد.
- اطمینان از هماهنگی حفاظت ها؛ هماهنگی حفاظت ها به لحاظ پلهبندی، پشتیبانی، تناسب با کلیدها و غیره.
- انتخاب تجهیزات جانبی
- تجزیه و تحلیل بارهای الکتریکی
جهت تجزیه و تحلیل بارهای الکتریکی ساختمان، موارد زیر میبایست محاسبه و در نظر گرفته شود:
- شناسایی مراکز تقسیم بار الکتریکی (تابلوهای تقسیم)
- تعیین توان مورد نیاز و محل استقرار بارها
- تعیین مسیر هادیها و محاسبه طول هر مسیر
- تعیین ظرفیت ترانسفورماتورها و ژنراتورها
- تخمین توان مصرفی کل با در نظر گرفتن ضریب همزمانی و ضریب دیماند
در همه موارد بالا، احتمال رشد بار در آینده (در حدّ 15 تا 30 درصد) در نظر گرفته شود.
دفترچه محاسبات تاسیسات مکانیکی ساختمان
یک دفترچه یا گزارش که شامل محاسبه تأسیسات مکانیکی است باید به کارفرما ارائه شود. این گزارش شامل موارد مربوط به سیستم های مکانیکی ساختمان است. از جمله محاسبات مربوط به انتخاب تجهیزات تهویه مطبوع، موتورخانه، سیستم اگزا و محاسبۀ بار سرمایشی و گرمایشی.
- تجزیه و تحلیل ضرایب انتقال حرارت بخش های مختلف ساختمان از جمله کف، سقف و دیوارها بر اساس نقشههای معماری.
- محاسبه بار سرمایشی و گرمایشی تمام فضاهایی که سیستم تهویه میبایست در آنجا نصب شود. این محاسبه با نرم افزار revit انجام میشود.
- محاسبه اندازه لولههای آب مصرفی بر اساس حدأکثر مصرف لحظهای آب (F.U)
- محاسبات مربوط به منابع آب مصرفی و آب اطفاء حریق.
- محاسبههای مربوط به آب گرم مصرفی بر اساس حدأکثر مصرف آب گرم (G P H) بر اساس استانداردهای ایران.
- محاسبه بارهای هر پلان و درج جدول مربوط به محاسبه هر پلان.
شرکت مجری طراحی تأسیسات ساختمان
جهت طراحی تاسیسات مکانیکی و برقی پروژه ساختمانی خود، با شرکت مهندسی آنلاین سازه تماس بگیرید. علاوه بر طراحی، اجرای تاسیسات مکانیکی و برقی نیز بر اساس طرحهای آماده کارفرمایان گرامی قابل پذیرش و انجام است. امکان مشاوره رایگان در تمامی امور ساختمانی وجود دارد. شناسایی نیازهای شما در محل پروژه و حضور مهندسان طراح و مجری تا یک روز کاری، وجه تمایز آنلاین سازه است. با ما تماس بگیرید: 90000011
شما میتوانید درخواست خود را به صورت آنلاین نیز ارائه دهید. برای این منظور، بر روی دکمه سبز رنگی که در بالای همین صفحه تعبیه شده کلیک کنید. سپس در قسمت شرح خدمات، خدمات مورد نیاز یا سؤالات خود را درج کنید. اگر فایل خاصی در نظر دارید، از قسمت بارگذاری فایل، آن را برای ما بفرستید. پس از بررسی درخواست شما، بر اساس زمانی که خودتان تعیین میکنید، با شما تماس گرفته خواهد شد. جهت استعلام قیمت نیز بر روی دکمه استعلام قیمت (دکمه آبی رنگ) کلیک کنید.
لیست جدول قیمت در سال 1401