وزن هر شاخه 12 متری میلگرد قطر 8، 10، 12، 14 و 16 میلیمتر، بر اساس جداول استاندارد، به ترتیب 4.7، 7.4، 10.6 و 14.5 و 18.9 کیلوگرم است. برای محاسبه وزن میلگردها از فرمول [شعاع میلگرد×شعاع میلگرد×طول میلگرد(m) × 7.85 × 3.14] استفاده کنید. شعاع باید بر حسب میلیمتر باشد. پس از محاسبه، جواب نهایی را بر عدد 1000 تقسیم کنید تا وزن بر حسب کیلوگرم به دست آید. این یک روش استاندارد برای محاسبه وزن تمامی آرماتورهای فولادی اعم از ساده و آجدار است. اما وزن محصولات برخی کارخانه‌های کشور ممکن است کمتر از مقدار استاندارد باشد. به عنوان مثال، وزن میلگرد 12 برندهای ظفربناب، جهان فولاد غرب، آریا ذوب، راد همدان، آناهیتا گیلان و سیرجان حدید کمتر از حد استاندارد (10.6 کیلوگرم) است. لیست کاملی از جدول وزن میلگرد آجدار کارخانه‌های کشور از جمله کارخانه اصفهان، اهواز، میانه هشترود و غیره را در ادامه مطلب ببینید.
وزن میلگرد یکی از مهمترین عوامل موثر بر قیمت و کیفیت آن است. فاکتورهایی از جمله جنس، قطر، و طول آرماتور، بر وزن آن تاثیر دارد. از این رو برای محاسبه جرم هر عدد میلگرد، باید تمامی این فاکتورها را مد نظر قرار دهید. برای به دست آوردن وزن میلگرد، می‌توان از فرمول محاسبه وزن استفاده کرد. همچنین می توایند از جداول وزنی استاندارد جهانی (مثل جدول اشتال) که مخصوص این محصول است استفاده کنید.
قطر (ضخامت) و طول میلگرد، بیشترین تاثیر را بر وزن آن دارند. زیرا هر چه اندازه قطر و طول بیشتر باشد، وزن بالاتر می‌رود. به همین خاطر، قطر و طول دو ویژگی مهم مورد استفاده در فرمول محاسبه وزن میلگرد هستند. علاوه بر این، کیفیت ساخت و جنس آرماتورهای فولادی هم بر وزن آن‌ها تاثیر دارد. زیرا میلگرد تولیدی برندهای مختلف از نظر کیفیت یکسان نیست و همین امر موجب می‌شود تا جرم آرماتور برندهای داخلی در واحد طول متفاوت گردد. این فاکتور تحت عنوان چگالی یا جرم در واحد حجم مطرح شده و در فرمول محاسبه جرم آرماتورهای فولادی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. با تاثیردهی تمامی فاکتورهای مذکور، فرمول محاسبه وزن آرماتور به صورت است:
وزن میلگرد= [شعاع میلگرد(mm)×شعاع میلگرد(mm)×طول میلگرد(m) 7.85×3.14 ×] / 1000
سطح مقطع میلگرد = شعاع میلگرد (mm) ×شعاع میلگرد (mm) 3.14×
از این فرمول می‌توانید برای محاسبه وزن تمامی آرماتورهای فولادی، اعم از آرماتور ساده و آجدار استفاده کنید. عدد 7.85 یک عدد ثابت است و چگالی فولاد می‌باشد. این عدد برای محاسبه وزن میلگرد بستر نیز استفاده می‌شود.
برای مثال، در ادامه وزن یک شاخه میله ۱۲ متری با قطر ۱۲ میلیمتر را با استفاده از فرمول بالا محاسبه می‌کنیم. بر اساس فرمول بالا، ابتدا باید شعاع میله (یعنی نصف قطر) که ۶ میلیمتر است، در فرمول قرار دهید.
وزن میلگرد ۱۲= (12*6*6*3.14*7.85) /1000= 10.648
به این ترتیب، وزن هر شاخه میلۀ ۱۲ متری قطر 12 میلیمتر، بر اساس فرمول بالا، حدود ۱۰ کیلوگرم و ۶۵۰ گرم است.
تعداد زیادی از کارخانه‌های فولادی کشور، در زمینه تولید میلگرد ساده و آجدار فعالیت دارند. کیفیت محصول هر یک از این کارخانه‌ها با یکدیگر متفاوت بوده و بر وزن نهایی میلگرد تاثیر دارد. از این رو ممکن است یک سایز میلگرد در برندهای مختلف، وزن متفاوتی داشته باشد. در نتیجه، قیمت خرید هر شاخه میلگرد هم که بر اساس وزن محاسبه می‌شود، متفاوت است. به عنوان خریدار، برندهای مختلف را بررسی کنید. سپس متناسب با نیاز پروژه و هزینه‌ای که قرار است برای خرید میلگرد آجدار داشته باشید، بهترین انتخاب را داشته باشید. در جدول زیر، وزن میلگرد تولیدی هر کارخانه را برای‌تان آورده‌ایم. خانه‌های خالی در جدول، به معنای عدم تولید میلگرد در قطر مذکور توسط کارخانه مورد نظر است.
میزان سنگینی یا همان جرم میله‌ها به عوامل گوناگونی از جمله طول، جنس و سایز آن بستگی دارد. برای محاسبه وزن هر شاخه میله، می‌توان از فرمول محاسبه وزن یا جدول وزنی برندهای مختلف استفاده کرد که هر دو روش را بیان کردیم. قطر یکی از مهمترین فاکتورهای اثرگذار بر وزن این مقاطع است. با افزایش قطر وزن نیز افزایش می‌یابد. برای مثال، یک شاخه میله قطر ۱۸ نسبت به یک شاخه میله ۱۲ یا ۱۶ با طول یکسان، وزن بیشتری دارد. اطلاع از وزن مقاطع فولادی و همچنین چگونگی محاسبه وزن، کمک می‌کند بتوانید هزینه خرید و حمل و نقل محصولات مورد نظرتان را تخمین بزنید. در ادامه، وزن میلگرد آجدار 8، 10، 12، 14، 16 و 18 که از پر استفاده‌ترین آرماتورهای آجدار هستند، ارائه شده است.
میلگرد با قطر ۸ میلیمتر، جزو اندازه‌های رایج آرماتورهای فولادی است که برای ساخت و سازهای کوچک تر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سایز میلگرد همچنین برای مصارف کارگاهی، پروژه‌های ساختمانی و صنایع گوناگون، کاربرد دارد. وزن این سایز میلگرد در برندهای مختلف، عمدتا بین ۴ تا ۵ کیلوگرم بوده و در برخی موارد خاص، تا ۶ کیلوگرم هم می‌رسد. اگر چه وزن استاندارد هر شاخه میلگرد ۸ مطابق با جدول اشتایل، حدود ۴.۷ کیلوگرم است.
وزن استاندارد میلگرد آجدار قطر۱۰ میل، حدود ۷.۴ کیلوگرم می‌باشد. اما وزن محصولات داخلی این سایز، بین ۶ تا 9 کیلوگرم متغیر است. آرماتورهای قطر ۱۰ جزء آرماتورهای سبک محسوب می‌شوند. از آن‌ها در پروژه‌های کوچک و خانگی، تزئينات ساختمان، تقویت سازه و ساخت محصولات فلزی، استفاده می‌شود.
میلگرد ۱۲، یکی از پرمصرف‌ترین سایزهای آرماتور در حوزه ساختمان سازی است. این مقاطع در پروژه‌های صنعتی، ساختمانی و ساخت قطعات فلزی به کار گرفته می‌شوند. میلگرد ۱۲ برندهای داخلی عمدتا بین ۱۰ تا ۱۱ کیلوگرم وزن دارند. جرم استاندارد این محصول بر اساس جدول اشتایل، حدود ۱۰.۶۵ کیلوگرم بیان شده است.
میلگردهای قطر ۱۴ هم مانند آرماتور ۱۲، جزء پرکاربردترین سایزهای میلگرد در بخش ساخت و ساز محسوب می‌شوند. ساخت سازه‌های بتنی، تقویت و تثبیت بخش‌های مختلف سازه‌ها مانند تیر و ستون، ساخت بناهای آجری و نصب سازه‌های فلزی، از کاربردهای میلگرد ۱۴ به شمار می‌آيد. وزن برندهای داخلی این سایز آرماتور، بین ۱۳ تا ۱۵ کیلوگرم متغیر است. در حالی که وزن استاندارد آن بر اساس جدول اشتایل، ۱۴.۵ کیلوگرم می‌باشد. جدول زیر وزن آرماتور ۱۴ تعدادی از برندهای مطرح داخلی را نمایش می‌دهد.
وزن استاندارد هر شاخه آرماتور قطر 16 باید ۱۸.۹ کیلوگرم باشد. تولیدات کارخانه‌های داخلی بین ۱5 تا 19.5 کیلوگرم وزن دارند. میلگرد 16 در صنایع گوناگون به ویژه ساختمان سازی، کاربرد فراوانی دارد. به عنوان مثال، برای تولید میلگرد خمشی جهت استفاده در ساختمان سازی بکار می‌رود. به منظور تهیه آرماتورهای ۱۶ متناسب با نیازهای وزنی پروژه خود، بهتر است وزن محصولات تولیدی برندهای داخلی را با هم مقایسه کنید.
آرماتور ۱۸ در دسته میلگردهای سنگین قرار دارد و به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار، کشش و خمش، در سازه‌های عظیم و باربر مورد استفاده قرار می‌گیرد. میلگرد ۱8 بین ۲۳ تا ۲۵ کیلوگرم وزن دارد. اما به دلیل تفاوت در استانداردها و کیفیت ساخت هر کارخانه، تولیدات برخی برندها کمتر از ۲۳ کیلوگرم است. این در حالی است که جرم استاندارد هر شاخه آرماتور ۱۸ بر اساس جدول اشتایل، می‌بایست ۲۴ کیلوگرم باشد.
سحر کوه فر
لیسانس زمین‌شناسی کاربردی، ارشد پترولوژی، سئوکار، نویسنده محتوای وبسایت؛ دارای مقالات تخصصی کنفرانسی و علمی - پژوهشی در زمینۀ زئولیت. علاقه‌مند به سنگ‌ها، فلزات، نفت و گاز و ژنز آن‌ها در زمین و روش‌های اکتشاف آن‌ها؛ حامی زمین و محیط زیست...