وزن میلگرد بستر نردبانی و خرپایی و قلاب و گیره آن

منظور از وزن میلگرد بستر، وزن مجموع تمامی اجزایی است که یک آرماتور بستر را تشکیل داده‌اند. این اجزای سازنده عبارتند از میلگردهای آجدار کناری و میلگرد ساده یا مفتول میانی. وزن این اجزای نگه دارندۀ دیوار، در محاسبات ساخت سازه‌ها اهمیت زیادی دارد. زیرا در طراحی سازه، تلاش می‌شود وزن ساختمان به حداقل میزان ممکن برسد تا در برابر فشارهای محیطی، مقاومت بیشتری داشته باشد.

آرماتورهای بستر نسبت به دیگر مصالح ساختمانی وزن زیادی ندارند.‌ اما برای بهینه کردن بارهای وارده بر ساختمان، محاسبه وزن آن و حتی دیگر اجزای سبک‌تر، حیاتی و مهم است. علاوه بر این، استفاده از این میلگردها در تعداد بالا، موجب اعمال وزن قابل توجهی بر روی سازه خواهد شد. در کنار محاسبات سازه‌ای، وزن میلگرد بر قیمت آن تاثیرگذار بوده و هنگام خرید باید مورد توجه قرار گیرد. از این رو جهت انجام محاسبات استاندارد وزن سازه‌ و تعیین قیمت میلگردهای بستر، لازم است نحوۀ محاسبه وزن آن‌ها را بدانید.

جدول وزن آرماتورهای بستر را در تصویر زیر ملاحظه می‌کنید. وزن بر حسب گرم (g) و سایز بر حسب سانتی‌متر (cm) است. منظور از سایز، فاصله عرضی دو آرماتور آجدار است که می‌تواند 5.5، 11 و یا 15 سانتی‌متر باشد. اندازه طولی این محصول نیز ثابت و 3 متر است. وزن گیره و قلاب به ترتیب 50 و 60 گرم است.

دو روش برای محاسبه وزن آرماتورهای بستر وجود دارد:

1. روش قدیمی
2. روش جدید

این دو روش هم برای آرماتورهای فولادی گالوانیزه و هم برای انواع فولادی گالوانیزه نشده قابل استفاده است. یکی از این روش‌ها به عنوان روش قدیمی محاسبه وزن میلگرد بستر و دیگری به عنوان روش جدید آن، شناخته می‌شود. طبق اظهارت کارشناسان و مهندسان، روش جدید از دقت بالاتری برخوردار است. البته روش قدیمی هم بسیار مورد توجه بوده و هنوز هم استفاده می‌شود. در هر دو روش، لازم است ابتدا وزن میلگردهای آجدار و ساده به کار رفته در میلگرد بستر، به صورت جداگانه محاسبه گردیده و سپس با هم جمع شوند. نحوه محاسبه وزن این مقاطع با هر یک از روش‌ها، در ادامه شرح داده شده است.

1- روش قدیمی محاسبه وزن میلگرد بستر

شیوه قدیمی که جهت محاسبه وزن (جرم) آرماتورهای بستر مورد استفاده قرار می‌گیرد، بر پایه حجم و وزن مخصوص میلگرد قرار دارد. به این صورت که ابتدا حجم میلگرد را محاسبه می‌کنیم و آن را در چگالی (وزن مخصوص) ضرب کرده تا وزن نهایی آرماتور بستر به دست آید. مطابق با شکل استوانه‌ای میلگردها، حجم‌شان از ضرب سطح مقطع (شعاع × شعاع × ۳.۱۴) در طول به دست می‌آید. وزن مخصوص یا چگالی میلگردهای بستر گالوانیزه هم در این روش، همان چگالی فولاد یعنی ۷.۸۶ گرم بر سانتی‌متر مکعب است. جهت محاسبه وزن کلی هر شاخه میلگرد بستر، باید وزن آرماتورهای آجدار کناری و میلگرد ساده میانی با استفاده از فرمول محاسبه و با هم جمع شوند. فرمول قدیمی به صورت زیر است.

وزن آرماتور بستر (کیلوگرم) =

شعاع میلگرد (میلیمتر)×شعاع میلگرد (میلیمتر) × ۳.۱۴ × ۷.۸۶ (گرم بر سانتی متر مکعب) ×طول (متر) / ۱۰۰۰

با جایگذاری تمامی آیتم‌های فرمول به صورت دقیق، وزن بر مبنای کیلوگرم محاسبه خواهد شد. برای مثال، محاسبه وزن یک شاخه میلگرد بستر که از دو شاخه آرماتور آجدار ۶ میل با طول ۱۲ متر و ۲۰ متر میلگرد ساده ۶ میل در بخش میانی تولید شده، به شکل زیر انجام می‌گیرد:

 =وزن هر شاخه آرماتور آجدار کناری 3 × 3 × 3.14 × 7.86 × 12/1000= 2.66Kg

 =وزن میلگرد ساده مورد استفاده در بخش میانی3 × 3 × 3.14 × 7.86 × 20/1000= 4.44Kg

 =وزن آرماتور بستر2 × (2.66) + 4.44= 9.76Kg

به این ترتیب، وزن هر شاخه میلگرد بستر با ابعاد مذکور، ۹.۷۶ کیلوگرم خواهد بود. بنابراین بسته به تعداد شاخه‌ها، می‌توان وزن مجموع آرماتورهای بستر خریداری شده را محاسبه نمود.

2- محاسبه به روش جدید

روش قدیمی که در بالا بیان شد، به دلیل پیچیدگی منسوخ شده و کمتر استفاده می‌شود. در محاسبه وزن میلگردهای بستر به روش جدید، فقط از سایز میلگرد استفاده می‌گردد. در این شیوه، بر اساس استاندارد ISO 3132 سازمان استاندارد ایران عمل می‌شود. روش جدید، وزن را با دقت بالا و خطای کم محاسبه می‌کند. علاوه بر این، به داده‌های کمتری نیاز است و اطلاع از سایز میلگرد، برای محاسبه وزن کافی است. البته این روش وزن هر متر میلگرد را تعیین می‌کند. بنابراین جهت به دست آوردن وزن آرماتور با طول معین، لازم است عدد به دست آمده در طول ضرب شود. فرمول روش جدید، به صورت زیر است:

وزن هر متر میلگرد (کیلوگرم) = سایز میلگرد (میلیمتر) × سایز میلگرد (میلیمتر) / ۱۶۲

برای آشنایی بیشتر با روش جدید محاسبه وزن، وزن آرماتور بستر مثال قبل (دو شاخه میلگرد آجدار ۶ کناری ۱۲ متری و ۲۰ متر میلگرد ساده ۶ میانی) را با استفاده از این فرمول محاسبه خواهیم کرد. در این روش هم ابتدا باید جرم میلگردها‌ی آجدار کناری و میلگرد ساده میانی به دست آمده و سپس با هم جمع شوند.

=وزن هر شاخه میلگرد آجدار کناری (۱۲ متری) (6×6 /162)×12= 2.66Kg

 =وزن میلگرد ساده مورد استفاده در بخش میانی(6×6 /162)×20= 4.44Kg

 =وزن آرماتور بستر 2×(2.66)+4.44= 9.76Kg

با استفاده از روش جدید هم عدد ۹.۷۶ کیلوگرم به دست می‌آمد که مشابه وزنی است که با روش قدیمی محاسبه کردیم.

هر شاخه آرماتور بستر شامل دو شاخه میلگرد آجدار کناری و طول مشخصی میلگرد ساده است. میلگرد ساده به صورت زیگزاگی (خرپایی) یا عمودی (نردبانی)، میلگردهای آجدار را به هم متصل می‌کند. بنابراین جهت محاسبه جرم هر شاخه میلگرد بستر، وزن دو شاخه میلگرد آجدار کناری و مفتول ساده به کار رفته در بخش میانی مقطع را محاسبه و با هم جمع کنید. از این رو با ضرب تعداد شاخه‌های خریداری شده در وزن هر شاخه، وزن کلی محموله محاسبه خواهد شد.

برای تعیین وزن هر شاخه آرماتور آجدار و ساده و در نهایت رسیدن به وزن میلگرد بستر، لازم است وزن هر متر طول میلگرد بستر محاسبه شود. برای انجام این کار هم دو روش مختلف وجود دارد که شامل روش جدید و قدیمی هستند. روش قدیمی مقداری پیچیده‌تر بوده و امروزه کمتر به کار گرفته می‌شود. برای محاسبه وزن هر متر آرماتور بستر با استفاده از روش قدیمی، سایز و وزن مخصوص میلگرد لازم است. فرمول محاسبه وزن هر متر طول میلگرد بستر با روش قدیمی، به شکل زیر می‌باشد:

وزن هر متر آرماتور بستر =

شعاع میلگرد (میلیمتر) * شعاع میلگرد (میلیمتر) * ۳.۱۴ * ۷.۸۶ (گرم بر سانتی متر مکعب) / ۱۰۰۰

روش جدید ساده‌تر است و جرم هر متر میلگرد را با دقت بالایی محاسبه می‌کند. ضمن این که برای محاسبه جرم واحد طول میلگرد، تنها به سایز آن نیاز است. فرمول روش جدید محاسبه جرم هر متر میلگرد بستر به صورت زیر است:

وزن هر متر آرماتور بستر = سایز میلگرد (میلیمتر)×سایز میلگرد (میلیمتر) / ۱۶۲

در هر دو روش بالا، ابتدا جرم هر متر میلگرد آجدار کناری و میلگرد ساده بکار رفته در آرماتور بستر را به صورت جداگانه، محاسبه کنید. سپس با جمع کردن جرم ‌آن‌ها، وزن آرماتور بستر در واحد طول به دست می‌آید. به این ترتیب با ضرب آن در طول شاخه، وزن کل شاخه محاسبه خواهد شد.

وزن میلگرد بستر ۴ میل

میلگرد آجدار قطر ۴ میلیمتر، متداول‌ترین سایز آرماتور جهت ساخت میلگردهای بستر است. البته گاه بسته به سفارش مشتری، میلگردهای قطر ۶ یا بالاتر هم برای ساخت آرماتور بستر مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این رو، قیمت روز میلگرد آجدار بر قیمت نهایی آرماتورهای بستر تأثیر گذار است. وزن هر متر میلگرد بستر ۴ میل، 0.1 کیلوگرم است. جهت محاسبه، از فرمول زیر استفاده کنید:

 =وزن هر متر آرماتور بستر ۴ میل 4×4 /162= 0.1Kg

برای محاسبه دقیق، لازم است طول شاخه‌های میلگرد آجدار و ساده را با هم جمع کنید و در ۰.۱ کیلوگرم ضرب کنید. به این ترتیب، وزن کلی هر شاخه میلگرد بستر، تعیین خواهد شد.

در میلگردهای بستر خرپایی، میلگرد ساده (مفتول) به صورت زیگزاگی بین دو شاخه مستقیم میلگرد آجدار قرار می‌گیرد. برای محاسبه وزن آن کافی است قطر و طول میلگردهای آجدار و ساده به کار رفته در آرماتور بستر را داشته باشید. پس از محاسبه وزن هر متر میلگرد بستر، عدد به دست آمده را در مجموع طول میلگردهای آجدار و ساده ضرب کنید. به این ترتیب، وزن کلی آرماتور بستر خرپایی به دست می‌آید. اگر سایز میلگردهای آجدار کناری با میلگرد ساده یا مفتول میانی فرق داشته باشد، باید وزن هر یک را به صورت جداگانه محاسبه نموده و سپس با هم جمع کنید. به طور کلی، هر شاخه میلگرد بستر گالوانیزه خرپایی سایز 5.5، 11 و 15 سانتیمتر به ترتیب 900، 930 و 950 گرم وزن دارد. طول هر شاخه سه متر است.

نردبانی

در آرماتورهای بستر نردبانی، میلگرد ساده یا مفتول، شاخه‌های میلگرد آجدار کناری را به صورت عمودی به هم متصل می‌کند. از این رو شکلی شبیه به نردبان ایجاد می‌شود. نحوه محاسبه جرم میلگرد بستر نردبانی هم کاملا مشابه انجام این فرایند برای نوع خرپایی است. ابتدا وزن هر متر میلگرد را به دست آورید؛ می توانید از روش قدیم و جدید که در بالا گفته شد استفاده کنید. سپس حاصل را در مجموع طول میلگردهای آجدار کناری و میلگردهای ساده میانی، ضرب کنید. معمولاً سایز مفتول بخش میانی با سایز میلگردهای آجدار کناری تفاوت دارد. در این صورت، باید وزن میلگردهای آجدار کناری و ساده میانی به صورت جداگانه محاسبه کنید و سپس با هم جمع بزنید.

به طور کلی، هر شاخه میلگرد بستر نردبانی سایز 5.5، 11 و 15 سانتیمتر به ترتیب 670، 730 و 770 گرم وزن دارد. هر شاخه به طور استاندارد سه متر است.

قلاب و گیره اجزایی هستند که برای نصب آرماتور بستر به دیوار یا ستون استفاده می‌شوند. به این ترتیب حین اعمال نیرو، آرماتورهای بستر در جای خود ثابت مانده و حرکت نمی‌کنند. همچنین، نیروهای اعمال شده به دیوار را به محل نصب که معمولا ستون می‌باشد، انتقال می‌دهند. وزن قلاب و گیره آرماتور بستر چندان زیاد نبوده و اغلب حدود ۵۰ گرم است. گیره و قلاب به صورت جداگانه خریداری می‌شوند. قیمت گذاری و فروش آن‌ها هم معمولا بر اساس تعداد انجام می‌گیرد. برای آگاهی از ضوابط میلگرد بستر و استفاده از گیره و قلاب همراه با آن، روی لینک مربوط کلیک نمایید.