آنادایز یا آنودایزینگ (Anodizing) یک فرآیند الکترولیتی برای تولید پوشش‌های اکسیدی ضخیم بر روی برخی فلزات است که با هدف بالا بردن مقاومت فلز در برابر خوردگی، افزایش استحکام و همچنین زیباسازی آن صورت می‌گیرد. این فرایند معمولاً در مورد آلیاژهای آلومینیوم انجام می‌شود. اما می‌توان آن را در مورد آلیاژهای منیزیم و تیتانیوم نیز اعمال کرد. لایه اکسیدی که طی Anodizing ایجاد می‌شود، معمولاً 5 تا 30 میکرون ضخامت دارد. هارد آنادایز نیز روشی مشابه Anodizing معمولی است؛ اما پوشش لایه اکسیدی که در این روش ایجاد می‌شود، بیشتر است (25 تا 100 میکرون). یکی از مراحل Anodizing، رنگ آمیزی است. رنگ آمیزی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود؛ از جمله روش الکترولیتی و تداخلی. رنگ آنادایز ثبات خوبی دارد. آنودایزینگ یکی از بهترین پوشش‌های فلزی را ایجاد کند. زیرا علاوه بر اینکه غیر سمی است و به محیط زیست آسیبی نمی‌رساند، در برابر حرارت مقاوم بوده و تجزیه نمی‌شود.
آنودایز کردن یک فرآیند الکتروشیمیایی است که به منظور ایجاد مقاومت فلزات در برابر اکسیداسیون و خوردگی و سایش انجام می‌شود. این فرایند جنبه تزئینی نیز دارد و فلزاتی که آنادایز می‌شوند را می‌توان از جنبه‌های زیبایی شناختی و دکوراتیو نیز مورد استفاده قرار داد. آلومینیوم ایده‌آل‌ترین آلیاژ برای آنودایز کردن است. اما این روش در مورد سایر فلزات غیر آهنی مانند منیزیم و تیتانیوم نیز قابل استفاده است. آلومینیوم به طور طبیعی یک پوشش اکسیدی در سطح خود ایجاد می‌کند که مانع از ورود اکسیژن به قسمت‌های زیرین آن می‌شود. آنادایز کردن آلومینیوم، این اکسید محافظ طبیعی را غلیظ، ضخیم‌تر و محکم می‌کند. این پوشش بسیار سخت و محکم است. به طوری که بعد از الماس، آن را قوی‌ترین ماده سخت شناخته شده برای بشر می‌دانند.
آنچه که سبب ایجاد مقاومت فلز در برابر اکسیداسیون و خوردگی می‌شود، ایجاد یک پوشش اکسید آندی است که در سطح فلز ایجاد می‌شود. پوشش آندی بخشی از فلز است که ساختار متخلخلی دارد. تخلخل این ساختار اجازه تزریق‌های ثانویه مثل رنگ آمیزی آلی و معدنی را به بهترین نحو فراهم می‌کند. ساختار اکسیدی از زیر لایه آلومینیوم سرچشمه می‌گیرد. این لایه به طور کامل از اکسید آلومینیوم تشکیل شده است. اکسید آلومینیوم مانند رنگ یا آبکاری تنها به سطح فلز محدود نمی‌شود، بلکه به طور کامل با بستر آلومینیومی زیرین تلفیق و یکپارچه می‌شود. همین امر باعث می‌شود تا این پوشش اکسیدی پوسته پوسته نشود. از طرف دیگر، ساختار بسیار منظم و متخلخل حاصل از این لایه اکسیدی، امکان انجام فرآیندهای ثانویه مانند رنگ آمیزی و آب بندی را فراهم می‌کند.
جهت استعلام قیمت ورق آلومینیوم آنادایز و خرید با نازل‌ترین قمیت، از طریق شرکت مهندسی آنلاین سازه اقدام کنید. با ما تماس بگیرید: 66396090 - 021
آنادایز کردن با غوطه‌ور کردن آلومینیوم در حمام الکترولیت اسید و عبور جریان الکتریکی از محیط انجام می‌شود. یک کاتد در داخل مخزن آنودایزینگ نصب شده است. آلومینیوم به عنوان یک آند عمل می‌کند، به طوری که یون‌های اکسیژن از الکترولیت آزاد می‌شوند تا با اتم‌های آلومینیوم در سطح قطعه‌ای که آنودایز می‌شود ترکیب گردد. بنابراین، Anodizing یک فرایند اکسیداسیون بسیار کنترل شده است.
در فرآیند الکترولیتی، اجزای مورد درمان به صورت آند در محلول اسید رقیق ساخته می‌شوند. اکسیداسیون در سطح جزء رخ می‌دهد و در نتیجه یک غشا یا لایه نازک اکسیدی منسجم تشکیل می‌شود که بسیار به زیرلایه فلزی زیرین می‌چسبد. آنودایز عمدتاً بر روی آلومینیوم و آلیاژهای آن انجام می‌شود. اما در مورد آلیاژهای منیزیم و تیتانیوم نیز قابل انجام است. قبل از شروع کار، سطح آلیاژ آلومینیوم باید پیش تصفیه شود. این پیش تصفیه بر ظاهر نهایی و خواص پوشش آنودایز تأثیر می‌گذارد. پیش تصفیه انواع مختلفی دارد؛ از فرآیندهای مکانیکی مانند پرداخت با ساینده‌ها گرفته تا عملیات شیمیایی مانند استفاده از پاک کننده‌ها برای حذف آلودگی‌ها و چربی‌ها از سطح و براق کننده‌های شیمیایی. یک نکته آنکه هر گونه عملیات ماشین کاری، سوراخ‌کاری یا جوش‌کاری باید قبل از آنودایز انجام شود.
آنودایز یک فرایند مبتنی بر آب و یک فرآیند اکسیداسیون بسیار کنترل شده است؛ تکنیک آسانی نیست و انجام آن مستلزم مهارت و دانش خاص خود است.
در فرآیند آنودایز معمولاً از سه نوع محلول الکترولیت استفاده می‌شود:
در مورد اسید کرومیک می‌بایست از اسید کرومیک 10٪ و در محدودۀ دمای 38-42 درجه سانتیگراد استفاده شود. با استفاده از این اسید، سرعت تشکیل لایه نازک اکسید بر روی فلز در حدود 15 میکرومتر در ساعت است. پوشش‌های آنودایزی که در این حالت ایجاد می‌شود، معمولی متخلخل و شفاف است و برای کاربردهای تزئینی با رنگ‌های مختلف پوشش داده می‌شوند.
اسید سولفوریک به صورت محلول 10-15% در دمای 25 درجه سانتیگراد مورد استفاده قرار می‌گیرد. سرعت تشکیل پوشش آنادایز با استفاده از این الکترولیت، در حدود 25 میکرومتر در ساعت است.
با استفاده از مخلوط اسید سولفوریک و اسید اگزالیک می‌توان پوشش ضخیم‌تری از لایه آنادایز در سطح فلز ایجاد کرد. با این روش، این نرخ تشکیل پوشش در حدود 30 میکرومتر در ساعت است. مخلوط این دو اسید باید در دمای 30 درجه سانتیگراد مورد استفاده قرار گیرد.
آنادایز کردن به لحاظ فیزیکی به دو صورت انجام می‌شود:
آلیاژهایی که اکستروژن شده‌اند، ورق ها و قطعات فلزی خمیده (خم دار)، مقاطع ریخته گری شده، ظروف پخت و پز و قطعات آلومینیومی ماشین‌کاری شده، به روش دسته‌ای آنادایز می‌شوند.
رفلکتورها، سیم پیچ های پیش نورد شده، فویل های آلومینیوم و مقاطع با شکل‌پذیری کمتر، به روش پیوسته آنادایز می‌شوند.
آنادایز سخت یا هارد آنادایز (Hard anodizing) به فرایندی اتلاق می‌شود که در آن، یک پوشش اکسیدی ضخیم‌تر (در حدود 25 تا 100 میکرون) و با سختی بالاتر (معمولاً (500 – 900 HV در سطح فلز ایجاد می شود. هارد آنادایز به شرایط خاصی نیاز دارد: دمای بسیار پایین، چگالی بالا و الکترولیت های ویژه.
هدف از Hard anodizing، ایجاد سطحی مقاوم در آلیاژهای آلومینیوم و افزایش مقاومت آن ها در برابر سایش است. پوششی که از طریق تکنولوژی هارد آنادایز ایجاد می‌شود، پوششی خاکستری رنگ تا سیاه و غیر متخلخل است. نکته قابل توجه اینکه این تکنولوژی را نمی‌توان در مورد همه آلیاژهای آلومینیوم بکار گرفت. آلیاژهای سری 5xxx و 6xxx به خوبی به آنودایز سخت پاسخ می‌دهند. در حالی که آلیاژهای 2xxx و سایر آلیاژها، از جمله آلیاژهای ریخته‌گری با محتوای مس و سیلیکون بالا، جواب نمی‌دهند. در آلیاژهای حاوی سیلیکون و مس بالاتر، لایه آنودایز متخلخل است و سختی پایینی دارد.
سحر کوه فر فوق لیسانس پترولوژی