وال پست (wall post) به اِلمان‌های افقی یا عمودی اتلاق می‌شود که جهت افزایش مقاومت دیوارها در برابر نیروهایی مانند زلزله بکار می‌رود. اجرای وال پست در اسکلت فلزی و بتنی در ادامه توضیح داده شده است. اما پیش از آن، توضیحاتی در مورد اینکه وال پست چیست و چند نوع است، ارائه گردیده است. به کارگیری صحیح و اصولی وال‌پست در سازه‌ها، تا حد زیادی خسارت‌های جانی و مالی ناشی از حوادث طبیعی مثل زلزله و طوفان‌های سهمگین را کاهش می‌دهد. استفاده از وال پست گالوانیزه در ساختمان سازی مقرون به صرفه نیست. از نوع گالوانیزه ممکن است در شرایطی بسیار خاص و برای پروژه‌های خاص استفاده شود.
اجرای وال پست در پشت بام، بالکن و به طور کلی تمام قسمت‌های بیرون زده از تیرها و ستون‌ها، الزامی است. جهت مشاوره رایگان امور ساختمانی از طراحی تا اجرا، تحت نظارت و اجرای متخصصان مجرب معماری و عمران، با شرکت مهندسی آنلاین سازه تماس بگیرید: 66396090 - 021. اگر در سازه خود تمایل به اجرای وال‌پست طبق اصول و ضوابط آیین نامه‌ای دارید، روی ما حساب کنید. آنلاین سازه همراه شما تا پلۀ آخر...
وال پست (wall post) یا نگهدارندۀ دیوار، یک ساختار عمودی یا افقی شبیه به ستون یا تیر است. این المان یک عضو غیر سازه‌ای در ساختمان محسوب می‌شود و عملکردی متفاوت نسبت به تیر و ستون‌های سازه دارد. wall post برای اتصال دیوارها به ستون‌ها، تیرها و دال‌ها و با هدف ایمن نگه داشتن دیوار از واژگونی اجرا می‌شود. بنابراین، یکی از راههای مقاوم سازی سازه های فولادی و بتنی و محسوب می‌گردد. واژۀ Post در wall post اشاره دارد بر یک تکیه گاه عمودی یا مایل که ساختاری شبیه به ستون دارد. wall نیز به معنی دیوار است.
با توجه به اینکه دیوارها حجم قابل توجهی از یک ساختمان را در بر می‌گیرند، تأثیر بسزایی در رفتار سازه دارند. بنابراین، مستحکم کردن آن‌ها، بر استحکام کلی سازه، بسیار مؤثر است. هدف از اجرای وال پست، انتقال بار باد و بارهای لرزه‌ای به قاب‌های سازه و ایمن سازی دیوارها در برابر ریزش است. با وجود اهمیتی که نگهدارندۀ دیوار در سازه‌ها به ویژه سازه‌های مناطق لرزه‌خیر (مثل بیشتر نقاط کشور ما) دارد، معمولاً از آن استفاده نمی‌شود. یا در صورت استفاده، در بسیاری موارد، اجرای آن با نقطه ضعف‌هایی همراه است. ویرانی‌های ناشی از زلزله سال 1396 کرمانشاه، نشان دهندۀ این موضوع است.
دیوارهای کناری یک ساختمان، جزء المان‌های غیرسازه‌ای محسوب می‌شوند. با توجه به اینکه wall post نیز بر روی این نوع دیوارها اجرا می‌شود، خود نیز یک المان غیر سازه‌ای محسوب می‌گردد. به طور کلی، به کارگیری یا اجرای این عضو در ساختمان، به نظر مهندس سازه بستگی دارد. اما در هر صورت، wall post استحکام بنا را افزایش می‌دهد. بنابراین، وجود آن می‌تواند نشان دهندۀ کیفیت مناسب یک سازه باشد.
همانطور که گفته شد، از وال پست عمودی زمانی استفاده می‌شود که دهانه دیوار بزرگ است. در این شرایط، آن را به تیر کف و تیر اسلب (تیر سقف) ثابت می‌کنند. انتهای پارتیشن‌ها نباید آزاد باشد. انتهای آزاد پارتیشن باید به یک پارتیشن یا دیوار دیگر یا عناصر سازه‌ای یا پایه دیواری متصل شود. تنها در مواردی طول پارتیشن کمتر از 1.5 متر باشد، یک انتهای آن می‌تواند آزاد باشد.
اتصال وال‌پست‌ها باید به صورتی باشد که المان‌های قائم در قسمت سقف و کف، مهار گردند. برای این منظور، قبل از آنکه بتن را در داخل قالب بریزند، از پلیت استفاده می‌کنند. بعد از پایان عملیات بتن‌ریزی، نوبت به نصب wall post است. برای نصب می‌توان از پلیت و یا انکر بولت استفاده کرد. پلیت‌ها از جنس ورق سیاه هستند.
روش اجرای وال پست در اسکلت فلزی همانند اسکلت بتنی است. با این تفاوت که برای اتصال وال‌پست به تیر و ستون، جوشکاری با پیچ و مهره انجام می‌شود. وال‌پست اسکلت فلزی، در کارگاه و از نبشی و پروفیل ساخته می‌شود. در زمان تیغه چینی، حدأکثر طول مجاز دیوار غیرسازه‌ای یا تیغه‌ای بین دو پشت‌بند، کمتر از 6 متر یا تقریباً 40 برابر بیشتر از ضخامت تیغه است. یکی از نکات مهم در اجرای wall post در اسکلت فلزی، این است که برای افزایش گیر در وال‌پست افقی، می‌بایست آن را با میلگرد آجدار نمره 14 و یا بیشتر، در فاصله 1 تا 1.5 متر به سقف متصل کرد.
طبق مقررات مربوط به استفاده از wall post در بند 3-5-7 آیین نامه 2800 (ویرایش دوم) در مواردی که ارتفاع دیوار بیشتر از 3.5 متر است، اجرای wall post لازم است.
طبق بند 4-9-1-3 مبحث چهارم مقررات ملی، همه دیوارهای مجاور باید برای مقاومت در برابر زلزله با وال‌پست تقویت شوند. نحوه اتصال wall post می‌بایست طبق بند 4-9-1-3 مبحث چهارم مقررات ملی (ویرایش چهارم، صفحۀ 103 و 104) انجام گیرد.
برای ساختمان هایی که 8 سقف یا بیشتر دارند، می‌بایست طبق بند 5-3-4 و 4-5-4 عمل شود.
طبق آیین‌نامه 2800 ویرایش چهارم در بند 5-7-3 ضوابط مربوط به اجرای دیوراهای غیر سازه‌ای، در صورتی که یکی از موارد زیر وجود داشته باشد، اجرای وال پست قائم لازم است:
در بسیاری از موارد، دیتیل اجرای وال‌پست به دلایل مختلف از جمله دلایل اقتصادی، دستخوش تغییرات شده و از حالت استاندارد خارج می‌شود. همین امر، عملکرد مطلوب آن را خدشه‌دار کرده و موجب افت آن می‌شود. از جمله این موارد عبارت است از:
وجود چنین مواردی، استفاده از میلگرد بستر جهت مقاوم سازی دیوارها را رونق داده است.
استفاده از نگهدارندۀ دیوار، گاه موجب می‌شود تا مرکز سختی ساختمان مطابق با آنچه که در محاسبات مشخص و در نظر گفته شده، نباشد. از این رو، ممکن است نیروی پیچشی به سازه اعمال شود که در زمان طراحی سازه، اثری برای آن در نظر گرفته نشده باشد. بنابراین، استفاده از وال پست مستلزم رعایت استاندارها و دقت بالاست.
سحر کوه فر
لیسانس زمین‌شناسی کاربردی، ارشد پترولوژی، سئوکار، نویسنده محتوای وبسایت؛ دارای مقالات تخصصی کنفرانسی و علمی - پژوهشی در زمینۀ زئولیت. علاقه‌مند به سنگ‌ها، فلزات، نفت و گاز و ژنز آن‌ها در زمین و روش‌های اکتشاف آن‌ها؛ حامی زمین و محیط زیست...