پیمان سپاری ارزی، عوارض صادراتی، سردرگمیهای ناشی از نوسان نرخ ارز و در کل وضع قوانین خلقالساعه، صادرات فولاد کشور را به لبۀ تیغ کشانده است. موضوعی که از ابتدای سال 1402، مسئولان فولادی، آن را راهگشای رونق بازار فولاد و تعدیل قیمت آن در کشور بیان کردند. اما حدأقل به دلیل گران شدن دلار و نبود ثبات در قیمت آن، نمیتوان انتظار مناسب شدن قیمتها و رونق بازار را داشت.
چالشهای صادرات فولاد، انگیزه های صادراتی را از صادر کنندگان گرفته است. دولت برای تعیین عوارض در زنجیره فولاد باید تعریفی دقیق از مواد خام، نیمهخام و محصول نهایی داشته باشد. زیرا تا زمانی که این تعریف، مشخص و شفافسازی، نشود انجمنها و اتحادیهها به جان همدیگر میافتند. بیشترین چالشها در مورد صادرات محصولات زنجیره فولاد است. زنجیرۀ فولاد، از سنگآهن در معدن آغاز میشود. پس از آن در هر حلقه زنجیره تولید، با یک فرآوری مختصر، سنگآهن تبدیل به کنسانتره، گندله، آهناسفنجی و شمش میگردد. محصول نهایی این زنجیره از شمش فولاد به بعد خواهد بود. باید بین محصولات خام، نیمهخام و محصول نهایی تفاوت قائل شد. با یک فرآوری کوچک که نمیتوان یک ماده را محصول برشمرد. واحدهای نیمهدولتی بیشتر بر محصولات نیمهخام تاکید دارند تا راه صادرات را برای خود باز کنند و در این مسیر عوارض کمتری روی صادرات خود بپردازند.
تا زمانی که محصول نهایی تولید نشود، نباید برای صادرات محصول نهایی عوارضی درنظر گرفت. همچنین باید این عوارض منطقی تعریف شود تا محصولات نیمهخام بهراحتی قابل صادرات نباشند. زیرا صادرات محصولات نیمه خام به ضرر کشور است.
گران تر شدن قیمت شمش از قیمت محصول نهایی است، چالش دیگری است که این روزها، صنعت فولاد کشور با آن روبه رو است. به عنوان مثال، قیمت میلگرد پایینتر از قیمت شمش است. وضعیت به نحوی شده است که شمش را به قیمت گرانتر صادر میکنند، در حالی که برخی واحدهای تولیدی در داخل کشور با کمبود شمش روبهرو هستند! این حالت سبب شده تا کارخانههای پایین دست فولاد دچار کاهش تولید شوند. کاهشی که این روزها شاهد بازخورد آن هستیم. گرانی بیش از حد مقاطع فولادی و کاهش توانایی مردم برای خرید و درنتیجه رکود اقتصاد.
صادرات باید به سمت محصولات نهایی زنجیره فولاد برود؛ محصولاتی مانند تیرآهن، میلگرد، ورق، انواع پروفیل و.... از طرف دیگر، تولید محصولات با کیفیت و تشویق کشورهای هدف صادراتی، لازمه توانمند شدن کشور برای صادرات فولاد است. مجید سعیدیان مدیرعامل شرکت فولاد خرمدشت تاکستان و کارشناس فولاد در زمینه مشکلات صادراتی فولاد گفته است:
بدون شک در زنجیره فولاد رانتهایی وجود دارد که سبب این بازارسازیها میشود. بیش از ۹۰درصد واحدهای فولادی دست دولت است. دولت با گندله و آهناسفنجی بازی میکند که اجازه صادرات به این محصولات داده شود و با قیمت ارزانتر از قیمت جهانی آن را صادر میکند. در حالی که با تعریف درست زنجیره فولاد و تعیین عوارض درست روی هر حلقه، هم میتوان تولیدکننده داخلی را تامین کرد، هم میتوان صادرات داشت و هم اینکه قیمتها را ثابت نگه داشت.
روزهای پایانی سال 1402 را در حالی سپری می کنیم که همچنان شاهد گران شدن بیرویۀ مقاطع فولادی، به ویژه میلگرد آجدار هستیم. امروز شنبه 1402/12/12 بسیاری از کارخانههای تولید کنندۀ آرماتورهای فولادی، قیمت این محصول خود را در مورد تمامی سایزها افزایش دادند. میزان افزایشها به صورت زیر است:
آریان فولاد تنها کارخانهای است که قیمت امروز میلگرد خود را بالا نبرده است.
در بازار ورق سیاه، نوسان قیمتها تقریباً صفر است.
در مورد ورق گالوانیزه در تمامی ابعاد و ضخامتها، افزایش قیمت 0.8 تا 1.1 درصدی دیده میشود. کارخانه کاشان، رول ورق گالوانیزه ضخامت 0.7 (عرض 1250 میلیمتر) خود را 43120 تومان قیمتگذاری کرده است. قیمت این محصول در روز کاری قبل، 42661 تومان بود.
بازار ورقهای St52 نیز عمدتاً افزایشی است. بیشترین افزایش قیمت را کارخانۀ اکسین اهواز، با 3.6% افزایش، در مورد ورق St52 فابریک 6000*2000 اعمال کرده است؛ 36680 تومان.
تیرآهن وضعیتی خنثی دارد. بررسی قیمت ها نشان از افزایش و همچنین افت اندک این محصول دارد. تیرآهن 18 ماهان با افزایش 9.8% و تیرآهن 14 بناب، با افزایش 6.7 درصدی، در رأس افزایش قیمتهای امروز قرار دارند. قیمت امروز این دو محصول به ترتیب 5,137,620 و 3,486,240 تومان است.
سحر کوه فر
لیسانس زمینشناسی کاربردی، ارشد پترولوژی، سئوکار، نویسنده محتوای وبسایت؛ دارای مقالات تخصصی کنفرانسی و علمی - پژوهشی در زمینۀ زئولیت. علاقهمند به سنگها، فلزات، نفت و گاز و ژنز آنها در زمین و روشهای اکتشاف آنها؛ حامی زمین و محیط زیست...