وضعیت و روند معاملات بورسی محصولات زنجیره فولاد اعم از پایه، میانی و مقاطع فولادی طی آذر ماه 1402 نسبت به ماه قبل، بهبود اندکی را نشان می‌دهد. حجم معاملات شمش فولادی (بیلت و بلوم) طی آخرین ماه پاییز بالا بود و به ۷۳۸ هزار تن رسید. به این ترتیب، رکورد اردیبهشت ماه سال جاری در بخش معاملات شمش شکسته شد. قیمت فروش شمش فولادی در بازار بورس طی آذر ماه با افت اندکی همراه بود، اما حجم بالای فروش آن را جبران کرد. بنابراین درآمد شرکت‌های فولادی در این ماه نسبت به آبان بهبود داشت. اگر عرضه محصولات فولادی در بورس بالا باشد و این عرضۀ بالا تداوم پیدا کند، به شرط ثبات نرخ ارز، شاید طی ماه جاری (دی) و حتی سه ماه زمستان، سرکوب قیمت‌ها را داشته باشیم.
گندله سنگ آهن جزء محدود محصولات زنجیره فولاد است که قیمتش در رینگ صنعتی بورس کالا طی آذر ماه با افت همراه شد و معاملات آن چندان پر رونق نبود.
کاهش تولید آهن اسفنجی در ماه‌های سرد سال، از دلایل اصلی افت قیمت گندله بود. زیرا محدودیت‌های انرژی در اواخر پاییز، کاهش تولید آهن اسفنجی و فولاد را در پی دارد. با تشدید این محدودیت‌ها در فصل زمستان، احتمالا تقاضا برای گندله سنگ آهن بازار هم کمتر خواهد شد. بنابراین ادامه عرضه‌ها می‌تواند موجب سرکوب قیمت‌ها شود. در این میان، نسبت قیمت گندله به شمش فولاد برای معاملات بورس اهمیت زیادی دارد. این نسبت از ۲۶ درصد در خرداد به ۲۵ درصد در اواخر تابستان و پاییز رسیده است. علیرغم افت قیمت حال حاضر گندله در بورس، انتظار می‌رود ضریب گندله به شمش روند صعودی داشته باشد. زیرا طرح‌های بزرگ صنعت فولاد به‌ویژه پروژه‌های بزرگ آهن اسفنجی، تقاضا را برای گندله در بلند مدت بالا نگه می‌دارد. از این رو کاهش تقاضای این محصول پایه در زمستان، مقطع خواهد بود.
در معاملات بورس کالای ایران، طی آذر 1402، آهن اسفنجی هم با افزایش قیمت همراه شد و هم حجم معاملات آن در سطح بالایی قرار داشت. قیمت آهن این محصول طی آذر ماه به ۱۳ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم (۱۳ میلیون تومان در تن) رسید. نسبت آهن اسفنجی به شمش هم بهبود یافت و از حدود ۶۵ درصد در اواسط تابستان، به ۷۰ درصد در پاییز رسید. معاملات و نرخ آهن اسفنجی در شرایطی قرار دارد که می‌تواند تا انتهای سال هم روند رو به بهبود خود را حفظ کند. متأسفانه چند سالی است که بهانه های مصرف انرژی و محدودیت‌هایی که از سوی دولت در این خصوص اعمال می‌شود، روند تولید آهن اسفنجی و در نتیجه قیمت آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
رشد نرخ فروش آهن اسفنجی در طول آذر، بر حاشیه سود خریداران این محصول تاثیر مستقیم خواهد داشت. آن دسته از واحدهای فولادی که به صورت مستقیم آهن اسفنجی تولید نمی‌کنند و خریدار این محصول میانی هستند، احتمالا حاشیه سود مناسبی نخواهند داشت. در حال حاضر، اکثر نمادهای فولادی هنوز نتوانسته اند پروژه‌های آهن اسفنجی خود را تکمیل کنند و خریدار آهن اسفنجی هستند. از این رو می‌توان انتظار داشت که تداوم روند رو به رشد قیمت آهن اسفنجی، بر سود واحدهای فولادی تاثیر منفی داشته باشد.
گزارش معاملات مقاطع فولادی در بورس کالا، روند همراه با بهبود آن را طی آذر ماه نشان می‌دهد. کارخانه‌های تولیدکننده میلگرد آجدار طی این ماه معاملات جذابی داشته اند. زیرا نرخ فروش میلگرد در بورس افزایش یافته و معاملات این مقطع فولادی با خروج از رکود، حجم مناسبی را ثبت کرده است. به این ترتیب، کارخانه‌های ذوب آهن اصفهان، فولاد کویر و فولاد شاهرود با عرضه بالای انواع میلگرد، درآمد بالایی را در این ماه برای خود رقم زده‌اند. نرخ بالای فروش میلگرد در خرداد ماه (۲۴ میلیون تومان در تن) و حجم بالای معاملات بورسی در این مقطع زمانی، سودآوری برخی واحدهای تولیدی را تا پایان سال تضمین کرده است. با وجود این، معاملات جذاب آذر ماه می‌تواند باز هم درآمد و حاشیه سود سالانه این واحدها را افزایش دهد.
ورق گرم فولادی هم از جمله دیگر محصولاتی است که طی ماه‌های اخیر، معاملات جذابی را در بازار بورس کالا تجربه کرده است. اگر چه حجم معاملات ورق‌های گرم در بورس روندی همراه با ثبات دارد، اما افزایش قیمت این مقاطع توانسته منجر به بهبود حاشیه سود کارخانه‌های تولیدکننده شود. تابستانی که گذشت، قیمت ورق گرم فولادی در بورس تقریباً ثابت بود؛ اما از ابتدای پاییز تا پایان این فصل، با یک روند صعودی همراه بود. طوری که از حدود ۲۶ میلیون تومان به ازای هر تن در اوایل پاییز، به ۲۹ میلیون تومان در پایان آذر ماه رسید.
گزارش شده است که بازار بورس اوراق بهادار تهران طی پاییز سال جاری، برخلاف تابستان با رشد شاخص همراه بود. شاخص کل طی سه ماهه تابستان ۲ درصد افت داشت. این شاخص در طول پاییز رشد ۵.۴۸ درصدی را تجربه کرد. افزایش قیمت نمادهای فولادی مانند فولاد، ذوب، فخوز و فجر طی سه ماهه پاییز، تاثیر قابل توجهی در رشد شاخص کل بورس داشته اند. بازار سهام سال ۱۴۰۲ را طوفانی آغاز کرده و شاخص کل در اردیبهشت ماه به ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد رسید. اما برخی سیاست‌های اقتصادی، اجازه رشد بیشتر را نداده و شاهد افت شاخص در نیمه دوم بهار و فصل تابستان بودیم. علیرغم رشد بیش از ۵ درصدی شاخص کل در پاییز، شاخص در حال حاضر روی ۲ میلیون و ۲ هزار واحد یعنی پایین ترین سطح کانال قرار دارد.
سحر کوه فر
لیسانس زمین‌شناسی کاربردی، ارشد پترولوژی، سئوکار، نویسنده محتوای وبسایت؛ دارای مقالات تخصصی کنفرانسی و علمی - پژوهشی در زمینۀ زئولیت. علاقه‌مند به سنگ‌ها، فلزات، نفت و گاز و ژنز آن‌ها در زمین و روش‌های اکتشاف آن‌ها؛ حامی زمین و محیط زیست...