با نزدیک شدن به فصل زمستان و احتمال اعمال محدودیت‌های گازی در واحدهای تولید فولاد، شاهد افزایش تقاضا در زنجیره فولاد و افزایش قیمت آهن اسفنجی هستیم. چند سالی است که با آغاز فصل زمستان و شروع محدودیت‌ها، تولید کارخانه‌های آهن اسفنجی افت پیدا می‌کند و میزان عرضه این محصول کلیدی کاهش می‌یابد. این شرایط کل زنجیره فولاد را تحت تاثیر قرار می دهد و بازار آهن و فولاد را با رکود مواجه می‌سازد. به این ترتیب، صادرات تنها راه حل عملی برای برون رفت از بحران خواهد بود که آن هم به دلیل سیاست‌های نادرست داخلی، با شرایط سختی همراه شده است. بررسی معاملات زنجیره فولاد در تالار صنعتی و معدنی بورس کالا هم افزایش قیمتی این بخش را طی سه هفته اخیر نشان می‌دهد. از سوی دیگر، افزایش قیمت آهن اسفنجی در رینگ فیزیکی بورس، نگرانی در مورد محدودیت‌های گازی در زمستان سال جاری را تایید می‌کند.
در معاملات دیروز، (چهارشنبه ۲۲ آذر) قیمت پایه میلگرد در تالار صنعتی بورس ۲۰ هزار و ۸۴۱ تومان ثبت شد. در حالی که قیمت پایه میلگرد در هفته گذشته ۲۰ هزار و ۶۵۹ تومان بوده و بیش از ۱۸۰ تومان افزایش را تجربه کرده است. از سوی دیگر، حجم عرضه میلگرد ۱۹۰ هزار و ۲۵۸ تن بود که نسبت به هفته گذشته (۲۷۰ هزار و ۴۸ تن) ۳۰ درصد کاهش داشته است.
افزایش قیمت آهن اسفنجی و شمش فولادی به دلیل نگرانی در مورد اعمال محدودیت‌های گازی، از دلایل کاهش عرضه و افزایش قیمت میلگرد در بورس بیان شده است. زیرا با توجه به هزینه‌های تولید و حمل میلگرد، نوردکاران و تولیدکنندگان تمایلی به خرید شمش با این قیمت‌ها ندارند. همچنین با نزدیک شدن قیمت شمش در بازار و بورس کالا، دیگر خرید از بازار فیزیکی عملا توجیه اقتصادی برای فعالان این بخش نخواهد داشت. در صورت ادامه این شرایط، احتمالا میلگرد و بازار فولاد در آینده با وضعیت نامطلوبی مواجه خواهند شد.
در معاملات شنبه ۱۸ آذر ماه، حدود ۱۰۲ هزار تن آهن اسفنجی در بورس عرضه و با تقاضای ۱.۸ برابر همراه شد. به این ترتیب، ۱۰۰ حجم عرضه شده به فروش رسید. قیمت موزن آهن اسفنجی هم در این روز معاملاتی ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان ثبت شد که نسبت به هفته گذشته، ۷.۴ درصد افزایش داشت. با توجه به قیمت‌های فعلی عرضه آهن اسفنجی در رینگ فیزیک بورس و نزدیک شدن آن به قیمت بازار، خریداران میل و انگیزه خاصی برای خرید آهن اسفنجی از بورس نخواهند داشت. اگر چه محصولاتی که به صورت اعتباری عرضه می‌شوند، هنوز جذابیت خود را حفظ کرده اند. علیرغم این شرایط، پیش بینی می‌شود با توجه به اعمال محدودیت‌های گازی در واحدهای تولیدی، میزان تولید آهن اسفنجی کاهش یابد.
احتمال دارد شنبۀ آینده یعنی ۲۵ آذر ماه، حجم عرضه آهن اسفنجی در رینگ فیزیکی بورس باز هم کاهش پیدا کرده و افزایش قیمت را به دنبال داشته باشد. بنابراین تاثیر مستقیمی در کاهش انگیزه برای خرید محصول نهایی زنجیره فولاد درب کارخانه و رکود مجددا بازار خواهد داشت.
در شرایط کنونی، بازار داخلی فولاد به دلیل سیاست‌های دستوری ناشی از قیمت گذاری محصولات زنجیره فولاد و شرایط ناپایدار سیاسی و اقتصادی جهانی، با رکود سنگین مواجه است. قیمت‌های جهانی فولاد در آخرین ماه سال میلادی، وارد کانال افزایش شده اند. این فرصت خوبی برای تولیدکنندگان ایرانی است که محصولات خود را روانه بازار جهانی کنند. اما شرایط داخلی بخش تولید زنجیره فولاد و سیاست‌های اتخاذ شده، باعث گردیده تا فعالان ایرانی صنعت فولاد از رقبای بین المللی خود هم عقب بمانند. در نتیجه، فولاد ایران نتواند در بازارهای صادراتی نقش پررنگی داشته باشد.
طبق تجربیات سال‌های گذشته، با آغاز فصل زمستان و سرد شدن هوا، از هفته آینده میزان تولید بخش فولاد به‌خصوص آهن اسفنجی به شدت کاهش می‌یابد. در همین راستا، قیمت آهن اسفنجی در تالار فیزیکی بورس کالا طی سه هفته گذشته وارد کانال افزایشی شده و شدت رقابت را به دنبال داشته است. بررسی معاملات سه هفته اخیر آهن اسفنجی در بورس کالا هم روند رشد تدریجی تقاضا را نشان می‌دهد. طوری که روز شنبه ۱۸ آذر ماه، میزان تقاضا از عرضه فراتر رفت.
سحر کوه فر
لیسانس زمین‌شناسی کاربردی، ارشد پترولوژی، سئوکار، نویسنده محتوای وبسایت؛ دارای مقالات تخصصی کنفرانسی و علمی - پژوهشی در زمینۀ زئولیت. علاقه‌مند به سنگ‌ها، فلزات، نفت و گاز و ژنز آن‌ها در زمین و روش‌های اکتشاف آن‌ها؛ حامی زمین و محیط زیست...