مهمترین عوامل تأثیرگذار بر قیمت مسکن شامل مواردی همچون میزان عرضه، تقاضا، قیمت مصالح، قیمت ارز و غیره میباشد. به طور کلی میتوان تاثیر قیمت مصالح، زمین و سایر هزینهها بر قیمت مسکن را به ترتیب ۶۰ درصد، ۳۰ درصد، و ۱۰ درصد برآورد کرد. به همین دلیل، با افزایش قیمت مقاطع فولادی، پیشبینی شده است که در سال جاری قیمت مسکن نیز افزایش پیدا کند. از طرفی دیگر، بر اساس وعده دولت مبنی بر ساخت یک میلیون مسکن در امسال، انتظار کاهش قیمت مسکن وجود دارد. در ادامه، به معرفی و بررسی چند مورد از مهمترین عوامل موثر بر قیمت مسکن پرداخته شده است.
1- افزایش نرخ ارز و طلا
امروزه در تمام کشور مسائل اقتصادی به طور مستقیم و غیرمستقیم با نرخ طلا و ارز در ارتباط میباشند. همچنین نوسان قیمت در بازار مسکن ناشی از هر گونه تغییر و افزایش قیمتی در این زمینه است. البته ناگفته نماند که پیوستگی اقتصاد و ارز در کشور ما بیشتر از کشورهای دیگر میباشد.
2- ناکارآمد بودن نظام نظارتی و مدیریت بخش مسکن
اگر در کشور ما نظام نظارتی و مدیریت بخش مسکن دارای سیستم کارآمدی بود، تغییرات و افزایش سریع در قیمت مسکن رخ نمیداد. اغلب مصالح ساختمانسازی در داخل کشور تولید میشوند. اما تنها دلیل برای افزایش قیمت مصالح ساختمانی و در نتیجه، بیشتر شدن نرخ مسکن، عدم مدیریت کارآمد این بخش میباشد.
3- افزایش شدید قیمت مصالح ساختمانی
نوسان قیمت در بازار مسکن به دلیل افزایش قیمت مصالح ساختمانی، امری طبیعی به نظر میرسد. در کشور ما منابع کافی برای تولید این مصالح وجود دارد. حتی ایران زمانی به عنوان صادرکننده آهن آلات و سایر مصالح ساختمانی به شمار میرفت. اما تولیدکنندگان مصالح ساختمانی برای دریافت سود بیشتر، نرخ آنها را افزایش میدهند.
4- نفوذ دلال و واسطهگرها
امروزه نفوذ دلالها و واسطهگرها در بازار مسکن به اندازهایی است که بی شک میتوان گفت قیمت مسکن و اینکه بازار مسکن به کدام سو میرود را آنها مشخص میکنند. در واقع قدرتی که دلالها و واسطهگرها در تعیین قیمت مسکن دارند، باعث خنثی شدن اغلب سیاستها و برنامهریزیهای دولت در این زمینه میگردد.
در پی مداخله دلالها و واسطهگرها، بهجای اینکه مسکن به عنوان یک نیاز برای خانوادهها در نظر گرفته شود، به عنوان یک وسیله برای سرمایهگذاری تلقی میگردد. همین امر باعث نوسان قیمت در بازار مسکن میشود.
5- میزان عرضه و تقاضا
به طور کلی، عرضه و تقاضا بر تغییر و افزایش قیمت هر نوع کالا و خدماتی تأثیرگذار است. قیمت مسکن نیز از این قاعده مستثنی نمیباشد. بهعبارت دیگر، با افزایش میزان تقاضا، قیمت مسکن افزایش مییابد و با افزایش میزان عرضه، قیمت آن کاهش پیدا میکند. البته افزایش قیمت مسکن در سالهای اخیر، ناشی از تغییر میزان عرضه و تقاضا نبوده است.